پزشک عمومی
این مقاله تایید شده است اما تنها جنبه اطلاع رسانی دارد.

روغن ضروری (Essential Oil) چیست؟

همه چیز درباره روغن های ضروری؛

همه چیز درباره روغن های ضروری

در میان سایر موارد، روغن های ضروری شهرت بسیار خوبی برای برطرف کردن بیشتر مشکلات موجود در سلامت افراد دارند.

تب دارید؟ می توانید کمی روغن نعناع بر روی پاهای خود بمالید.

از حافظه کم رنج می برید؟ روغن رزماری را در دستگاه پخش کننده بریزید.

اما سوال اینجاست که واقعیت پشت روغن های ضروری دقیقا چه چیزی است؟ آیا این موارد واقعا مفید و کمک کننده هستند؟ می توانند برای بدن مضر باشند؟ تنها دارونماهای بی اثری هستند؟ می توانند برای بدن واقعا مفید باشند؟ در این مقاله قصد داریم به همین موضوع بپردازیم.


روغن ضروری دقیقا چه چیزی است؟

روغن های ضروری (به انگلیسی Essential Oils) که با عنوان روغن های فرار نیز شناخته می شوند، به سرعت بعد از تماس با اکسیژن، تبخیر می گردند.

روغن ضروری به زبان ساده، عصاره یک گیاه است که بر اساس تقطیر بخار یا آب آن، یا به کمک فشار سرد به دست می آید. در طول این فرایند، روغن درون گیاه را می توان به شکل بسیار غلیظ، استخراج کرد.

زمانی که روغن ضروری را بو می کنید، اجزای تشکیل دهنده آن به مکان های گیرنده در بینی متصل می شوند که مولکول های بودار در آن خوانده می شود و سپس سیگنالی از طریق اعصاب حس بویایی به سیستم لیمبیک و آمیگدال در مغز ارسال می گردد.

بیش از ۵۰۰۰ ترکیب شیمیایی مختلف وجود دارد که روغن های معمولی استفاده شده را تشکیل می دهند. هر کدام از این ها به روش های مختلفی به گیرنده ها متصل می شوند و به همین خاطر می توانند تاثیر متفاوتی بر روی بدن داشته باشند.


روغن ضروری چگونه کار می کند؟

روغن های ضروری در برگیرنده ترکیبات بیولوژیکی همچون فاکتورهای رشد، هورمون ها و انتقال دهنده های عصبی هستند که از گیاه حاصل می شوند. از آنجایی که روغن های ضروری مختلف از گیاهان مختلفی به دست می اید، این ترکیبات می تواند از گیاهی به گیاه دیگر متفاوت باشد.

روغن های ضروری تداخلات بیوشیمیایی پیچیده ای در بدن انسان دارند و روغن های مختلف می توانند واکنش های مختلفی در آنزیم ها و هورمون های ما ایجاد نمایند.

به عنوان مثال یک ماده تشکیل دهنده فعال در روغن درخت چای، ترپینن-۴- اول است که مطالعات انجام شده بر روی آن نشان می دهد این ماده می تواند انگل های خارجی موجود بر روی پوست را نابود کند و آمیب های آلوده کننده که باعث ایجاد عفونت های چشمی می شود را از بین ببرد.

یکی از موارد نامطلوبی که در طبیعت یافت می شود پیچک سمی است. واکنش بدن به پیچک سمی وحشتناک است و باعث ایجاد برآمدگی های قرمز رنگ خارش دار بر روی پوست می شود.

بر اساس گفته متخصصین، روغن های ضروری با شیوه متفاوتی نسبت به این گیاهان عمل می کنند اما اثرات آن ها به مراتب قوی تر است.

روغن ضروری بیش از ۱۰ برابر از خودِ گیاه می تواند قوی تر باشد. به همین خاطر اثرات آن ها حتی بعد از چند قطره استفاده کردن، اشکار می شود.

اساسا، مواد تشکیل دهنده فعال در این روغن ها می تواند سوییچ های داخل بدن را تحریک کند. به عنوان مثال روغن اسطوخودوس می تواند اعصاب بویایی را در مغز تحریک کند و باعث ایجاد اثر پایین رونده شود که سیستم اعصاب مرکزی را کند می کند و حس آرامش را ترویج می نماید. با این وجود باید به خاطر داشته باشید که همه روغن ها آنگونه که مورد تبلیغ قرار می گیرند، عمل نمی کنند. آن ها از گیاهان مختلفی به دست می ایند و به همین خاطر می توانند اثرات مختلفی بر روی بدن داشته باشند.

مهم تر از همه این است که باید روش اعمال این روغن ها نیز مدنظر قرار گیرد. برخی از آن ها باید بر روی پوست اعمال شود و برخی باید از طریق تنفس وارد بدن گردد.


روش های امن اعمال روغن های ضروری

افرادی که با حوزه روغن های ضروری آشنا نیستند ممکن است نتوانند اعمال آن را به خوبی برایتان انجام دهند. برخی از شرکت های بزرگ روش هایی را برای اعمال این روغن ها فراهم می کنند. افرادی که اطلاعات زیادی در این مورد ندارند ممکن است به خاطر استفاده نادرست از روغن های ضروری به خطر بیفتند.

برخی از افراد نا آگاه چنین بیان می کنند که می توان از روغن ضروری در هر زمان و هر مکانی استفاده کرد، اما واقعیت چنین نیست. برخی از آن ها باید بر روی بدن اعمال شوند و برخی باید از طریق دهان مصرف گردند. به همین خاطر افرادی که از این محصولات استفاده می کنند باید بسیار هوشیار باشند.

روغن های ضروری می تواند پوست شما را تحریک کند و باعث خارش آن شود. گزارش هایی در مورد سمیت شدید ناشی از مصرف روغن های ضروری همچون تشنج، عوارض جانبی در بارداری و سمیت کبد و ریه وجود دارد.

به عنوان مثال لینالول، ترکیب اصلی موجود در روغن ضروری اسطوخودوس، می تواند باعث مرگ سلول های پوستی شود و خطر درماتیت تماسی را افزایش دهد. با اینحال این روغن های ضروی اگر به درستی مورد استفاده قرار گیرند امن هستند.

زمانی که تحریکی رخ می دهد معمولا این تحریک خفیف و محدود به پوست است. برای کاهش خطر اعمال موضعی روغن های ضروری، بهتر است آن را با روغن حامل که یک روغن طبیعی است، ترکیب کنید.

بیشتر واکنش های آلرژیک به خاطر کاربرد روغن های خالص یا غلیظ رخ می دهد اما اگر شما آن ها را رقیق سازید می توانید از مزایای موجود بهره مند شوید. بیشتر شرکت های تولید کننده روغن های ضروری آن ها را به صورت رقیق نشده به فروش می رسانند. به همین خاطر خودتان باید آن را رقیق نمایید.

بزرگسالان باید روغن ضروری را ۲.۵ الی ۱۰ درصد رقیق سازند. به عنوان مثال برای رقیق سازی ده درصدی، باید ۶۰ قطره روغن ضروری را به ازای هر اونس (حدود ۳۰ گرم) از روغن حامل به آن اضافه کنید.

بیشتر روغن های حامل رایج در برگیرنده روغن جوجوبا، روغن نارگیل و روغن کنجد است. برخی از افراد ادعا می کنند می توان روغن های ضروری را به طور امن از طریق دهان مصرف کرد. اما الزاما این ادعا صحیح نیست.

روغن های ضروری در کبد به مواد شیمیایی گیاهی تجزیه می شوند. اگر این موارد تجمع یابند، برای بدن سمی خواهند بود.

یکی از مطالعات انجام شده نشان می دهد ،زنانی که روغن نعناع را بلعیده بودند، در حالت کما به بیمارستان ارسال شده بودند.

مصرف روغن ضروری از طریق دهان، ده برابر بیشتر از اعمال موضعی آن، باعث جذب روغن ضروری در جریان خون می شود. این نوع کاربرد معمولا به صورت کوتاه مدت برای شرایط حاد همچون عفونت های باکتریایی، ویروسی و حتی سرطان تحت نظر پزشک انجام می شود.

اگرچه جامعه پزشکی زیاد کاربرد روغن ضروری در درمان سرطان را نمی پذیرد اما مطالعاتی وجود دارد که نشان می دهد روغن ضروری می تواند باعث مرگ سلول های سرطانی شود با اینحال برای تایید این موضوع به پژوهش های بیشتری نیاز خواهد بود. به هر حال مصرف خوراکی روغن های ضروری باید با احتیاط انجام شود.

به عنوان مثال متخصصین توصیه می کنند روغن نعناع نباید از طریق دهان مصرف شود. روغن میخک نیز گزینه دیگری است که مصرف آن از طریق دهان به هیچ عنوان توصیه نمی شود. متخصصان بر این باورند که نمی توان روغن های ضروری را بدون تجویز پزشک از طریق دهان مصرف کرد.

خوب حالا سوال اینجاست که چگونه می توان روغن ضروری را به صورت امن مورد استفاده قرار داد؟ کدام یک از روغن های ضروری مزایای واقعی برای سلامت انسان دارند؟

سال هاست که روغن های ضروری برای اروماتراپی مورد استفاده قرار می گیرند. حس بویایی ما بسیار قدرتمند است و متخصصان بر این باورند این حس بر روی افکار، احساسات، خلق و خو، حافظه و رفتار ما نیز اثر می گذارد.

روغن های ضروری می توانند التهاب را کاهش دهند، سیستم ایمنی را تحریک نمایند یا سیستم عصبی را آرام سازند. اگر احساس سردرگمی می کنید روغن اسطوخودس یک روغن ضروری عالی برای افراد مبتدی است.

شما می توانید قبل از خواب آن را استشمام کنید، چند قطره از آن را در پخش کننده بریزید یا آن را بر روی نقاط فشار خود (گردن، مچ دست یا سایر مکان هایی که ضربان در آن ها برجسته تر است) اعمال نمایید.

مطالعات مختلفی بر روی اسطوخودوس انجام شده و نشان می دهد این روغن برای موارد مختلفی موثر است.

یکی از مطالعات نشان می دهد استشمام روغن اسطوخودوس می تواند قدرت فعالیت های آلفا و تتای مغز را افزایش دهد و به کاهش فشار خون، ضربان قلب و دمای پوست منجر گردد. اما مطالعه بزرگ تر دیگری این نتایج را پشتیبانی می کند و نشان می دهد استشمام این روغن قبل از خواب سطح اضطراب را به شدت کاهش می دهد و کیفیت خواب در افراد را بهبود می بخشد.

استشمام روغن اسطوخودوس برای ۳۰ دقیقه در طول دوره قاعدگی می تواند شدت گرفتگی های شکمی و درد در این شرایط را کمتر کند. اگر می خواهید از روغن ضروری برای مشکلات گوارشی خود استفاده کنید با پزشک مشورت نمایید. شاید بتوانید از کپسول های رزماری که در مطالعات مورد بررسی قرار گرفته و در درمان زخم معده موثر بوده است، استفاده نمایید.

روغن ترنج یکی دیگر از روغن های ضروری است که قابلیت های متعددی دارد و اغلب برای درمان افسردگی مورد استفاده قرار می گیرد زیرا قادر است پاسخ های استرسی را کاهش دهد.

زمانی که این روغن در پخش کننده قرار می گیرد به ایجاد حس مثبت در بیماران کمک می کند. این روغن را می توان برای عوامل آنتی باکتریایی و ضد قارچی هم در برابر ای کولی، لیستریا و سایر مورد استفاده کرد.


کیفیت روغن ضروری مهم است؟

شما اغلب با شرکت هایی روبرو می شوید که روغن های ضروری با درجه درمانی، درجه آروماتراپی و با درجه پزشکی تبلیغ می کنند و آن ها را به فروش می رسانند. متاسفانه چنین چیزی اصلا وجود ندارد. هیچ روغن ضروری وجود ندارد که برای استفاده مستمر در درمان مورد تایید قرار گرفته باشد.

هر فردی که بگوید این روغن های ضروری درجه درمانی دارند یا گواهینامه درمانی دریافت کرده اند، چیزی به جز شعار دادن ندارد. خوب حالا سوال اینجاست که چگونه می توان روغن ضروری خالص را از سایر موارد تشخیص داد؟ هیچ قانون و مقرراتی برای این امر وجود دارد؟

تنها قانونی که در حوزه روغن های ضروری وجود دارد، قوانین ایزوست. این قانون بیان می کند روغن های ضروری باید خالص و طبیعی باشند.

یک روغن ضروری طبیعی بسیار فرار است و نباید هیچ اثری بر روی کاغذ سفید باقی بگذارد. این روغن نباید بوی فاسد یا بویی شبیه الکل داشته باشند. به دنبال روغن های ارزان نباشید. روغن های ضروری ارزان تنها روغن های مصنوعی یا روغن های معدنی ترکیب شده با روغن های ضروری هستند.

در مورد روغن های مصنوعی چطور؟

بحث های زیادی در مورد روغن های ضروری مصنوعی وجود دارد. تشخیص روغن اصل از مصنوعی بسیار دشوار است. اما روغن های ضروری مصنوعی به ندرت در برگیرنده همه مواد شیمیایی یافت شده در گیاه اصلی هستند. قیمت آن ها نیز می تواند بیانگر مصنوعی بودنشان باشد.


تشخیص روغن ضروری اصل

بر اساس گفته متخصصان، خالص بودن روغن های ضروری مختلف بسیار گسترده است و بر اساس درجه غلظت و منبعی که از آن به دست می اید می تواند متفاوت باشد. کیفیت روغن ضروری می تواند با نگهداری نادرست و تولید نامناسب آن تحت تاثیر قرار گیرد.

اگر روغن ضروری شما در معرض نور خورشید یا اکسیژن قرار گیرد، ترکیبات موجود در آن می تواند تغییر کند. بهتر است آن ها را در مکان خنک و تاریک نگهداری کنید.

برای اطمینان از اینکه روغن شما خالص است، می توانید از شرکت بپرسید طیف‌سنجی جرمی را بر روی آن انجام داده اند یا خیر. این تست می تواند خلوط روغن را نشان دهد.


سخن نهایی

روغن های ضروری زمانی که در آروماتراپی مورد استفاده قرار می گیرد یا برای کاربرد موضعی رقیق می شود، می تواند امن و در عین حال مفید واقع گردد. با اینکه هیچ روغن ضروری برای درمان آسم یا میگرن وجود ندارد اما می تواند در بیشتر مشکلات انسان ها مفید باشد.

روغن های ضروری همچون اسطوخودوس و روغن رز می توانند درمان عالی برای مشکلاتی همچون التهاب، درد، استرس و اضطراب بالا باشند. این موارد را می توان به عنوان اولین خط دفاعی در پیشگیری از توسعه یا بدتر شدن بیماری ها مورد استفاده قرار داد.

توصیه و کاربرد روغن های ضروری باید توسط پزشک متخصص انجام گیرد. اگر درد زیادی دارید یا با بیماری حادی روبرو هستید باید با پزشک خود صحبت کنید. اساسا روغن های ضروری باید با احتیاط و پژوهش مورد استفاده قرار گیرند. اگر سوالی دارید از یک فرد متخصص کمک بگیرید.

۱ دیدگاه

  1. روغن نارگیل ضروریه؟ در مرداد ۱۷, ۱۳۹۷در۱۲:۱۷ ب٫ظ

    ممنون بابت مقاله خوبتون
    یه سوال داشتم اینه که آیا روغن نارگیل جزو روغن های ضروریه؟

نظر خود را بیان کنید