دکتر یونس مرادی
پزشک عمومی
این مقاله تایید شده است اما تنها جنبه اطلاع رسانی دارد.
✚ هشدار: تجويز و تعيين دوز دارو به عهده پزشک معالج می باشد و مجله سلامت هيچگونه مسئوليتی در خصوص مصرف خودسرانه دارو ندارد.

استامینوفن

acetaminophen
نام های تجاری استامینوفن :
لیست کامل اطلاعات دارویی استامینوفن

استامینوفن

  • نام لاتین: acetaminophen
  • نام فارسی: استامینوفن
  • مصرف در حاملگی: B
  • گروه درمانی – دارویی: مشتق پاراآمینوفنل – ضد درد، غیرمخدر، ضد تب

اشکال دارویی:

Gelatin cap: 325, 500mg

Tab: 325, 500mg

Oral Sol: 120mg/5ml

Oral susp: 120mg/5ml

Ped. Drops: 100mg/ml

Ped. suppository: 125mg


فارماکوکینتیک – دینامیک ، مکانسیم اثر:

متابولیت اصلی و فعال acetanilid و phenacetin سمیت اندک در دوزهای معمول‌. مکانیسم و محل اثر نامشخص‌.کاهش تب با اثر مستقیـم بر مرکز تنظیـم حرارت هیپوتالاموس‌. فاقد اثر ضد تـورم و ضد روماتیسم‌. فاقد اثر ضد چسبندگی پلاکتی. بی‌اثر بر پـاسخ پـروترومبین‌.گ حداکـثر غلظت پلاسمایی نیم تا دو ساعت بعد از مصرف قرص و سریع‌تر از فرم مایع.

میزان و سرعت جذب متغیر شیاف. جذب‌گوارشی سریع وکامل‌. توزیع در بیشر بافت‌های بدن‌. متابولیسم‌کبدی (‌تخریب بافتی با تجمع یکی از متابولیت‌ها درکبد و کلیه‌)‌. دفع‌کلیوی‌. افزایش نیمه عمر دفـع ٣-١ سـاعته دارو در نـوزادان و بـیماران سیروز.


مصرف برحسب اندیکاسیون:

تخفیف درد و کاهش تب

مصارف جانبی‌: جلوگیری از تب و درد ناشی از واکسن سه‌گانه در محل تزریق‌. قبل از تزریق ١ دوز و بعد از آن.


تداخلات مهم:

دارویی‌:

  • کاهش تاثیر درمانی و افزایش سمیت‌کبدی با مصرف زیاد و طولانی باربیتورات‌ها،‌کاربامازپین‌، فنی‌توئین‌، ریفامپین‌، سولفین‌پیرازون و ایزونیازید.
  • تقویت اثر ضد انعقادی وارفارین با دوز بالا و مدت طولانی
  • افزایش احتمال سرکوب مغز استخوان و اختلال در متابولیسـم زیدوودین‌.

آزمایشگاهی‌:

  • امکان ایجاد پاسخ مثبت کاذب در آزمون ادراری
  • هیدروکسی ایندول اسـتیک اسـید و کاهش‌گلوکز خون تا ۰۶۶۲٠.

موارد منع مصرف و احتیاط:

منع مصرف‌: مورد خاصی گزارش نشده است‌.

احتیاط‌: در اعتیاد طولانی به الکل‌، خانم‌های باردار و شیرده‌.


عوارض جانبی:

شایعترین‌: عوارض جانبی شایع نیببشد.

مهمترین‌: آسیب شدیدکبدی با مقادیر سمی‌.

سایر عوارض‌: آنمی همولیتیک‌، نوتروپنی‌، لوکوپنی‌، پـان‌سیتوپنی‌، تـرومبوسیتوپنی (‌بـه نـدرت‌)‌، زردی‌، بثورات جلدی‌،‌کهیر و هیپوگلیسمی‌.


مصرف در بارداری و شیر دهی:

عبور از جفت و ورود به شیر با غلظت پایین‌. در دوزدرمانی و به مدت‌کوتاه بی‌خطر است‌.


مسمومیت و درمان:

علایم مسمومیت حاد: بروز تهوع‌، استفراغ‌، خواب‌آلودگی‌، گیجی‌، افت فشار خون‌، آریـتمی قـلبی‌، زردی‌،نارسایی‌کبدی وکلیوی بعد از ٢۴ ساعت‌. امکان بروز نکروزکبدی منجر به مرگ.

درمان‌: شستشوی معده‌. پادزهر اختصاصی‌: N -استیل سیستئین‌.


توجهات پزشکی – پرستاری ، آموزش بیمار – خانواده:

  • کنترل میزان درد و دمای بدن قبل و طی دوره درمان
  • توجه به میزان استامینوفن موجود در بعضی از داروهای OTC جهـت تنظیـم دوز روزانه دارو.
  • مشورت با پزشک قبل از استفاده درکودکان کـمتر از  ٢ سال
  • مصرف‌کوتاه‌مدت دارو و مشورت با پزشک در صورت ادامه مصرف در کـودک و بـزرگسالان بـه ترتیب بیش از ۵ و ١٠ روز