- نام لاتین: atenolol
- نام فارسی: آتنولول
- مصرف در حاملگی: D
- گروه درمانی – دارویی: مسدود کننده بتا آدرنرژیک، کاهنده فشار خون، ضد آنـژین صدری، ضد آریتمی ، درمان کمکی MI ، درمان کمکی کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک.
اشکال دارویی:
قرص Scored Coated Tab: 50mg, 100mg
فارماکوکینتیک – دینامیک ، مکانسیم اثر:
تمایل بیشتر به گیرندههای بتا یک عضله قلب یا اصطلاحاً کاردیو سلکتیو. انتخابی بودن وابسته به دوز. تاثیر بر گیرندههای بتا دو با افزایش دوز. جذب ناقص گوارشی. بعد از تجویز خوراکی. حلالیت در چربی کم. عبور از جفت، ترشح در شیر با غلظت بیتشر نسبت به پلاسمای مادر. عبور کم از سد خونی مغزی. PB کم . نیمه عمر پلاسمایی ٧-۶ ساعت. فاقد متابولیسم عبور اول کبدی. دفع از مدفوع و ادرار (بیشتر)
مصرف برحسب اندیکاسیون:
- هیبرتانسیون
- آنژین صدری
- انفارکتوس حاد میوکارد (AMI)
مصارف جانبی: سندرم محرومیت از الکل ، پروفیلاکسی میگرن، خونریزی مجدد از وریدهای واریسی مری در سیروز ، اضطراب موقتی، PVC بطنی، آریتمی های دهلیزی، قبل از انجام عمل بای پس عروق کرونر
تداخلات مهم:
دارویی:
- کاهش غلظت پلاسمایی و در نتیجه تاثیر درمانی بتابلاکرها بـا مصرف املاح آلومینیوم،بــاربیتوراتهـا، امـلاح کــلسیم، کــلستیرامــین، NSAIDs ، آمـپیسیلین، ریـفامپین، سـالیسیلاتها و سولفین پیرازون.
- تشدید اثرات بتابلاکرها با مصرف OCP و CCB و کـینیدین
- افـزایش اثرات فلکائینید و بتابلاکرها در مصرف همزمان
- افزایش تاثیر و احتمالا عوارض مربوط به داروهای ضد انعقاد،لیدوکائین و پرازوسین با بتابلاکرها
- افزایش شدید و خطرناک فشارخون در افرادی که بتابلاکر وکلونیدین مصرف میکنند به هنگام قطع ناگهانی مصرفکلونیدین یا هر دو
- افزایش فشارخون و برادیکاردی در مصرف همزمان بتابلاکرها با اپینفرین
- بروز ایسکمی محیطی با علایمی چون سردی اندامهای انتهایی و احتمالا مرگ بافتی در مصرف همزمان بتابلاکرها همراه با آلکالوئیدهای ارگو
- تاثیر غیرقابل پیشبینی بتابلاکرها بر دیزوپیرامید و شلکنندههای عضلانی غیردپولاریزان
- تغییر در تاثیر داروهای سولفونیل اوره و انسولین با وجود تشدید نشدن هیپوگلیسمی ناشی از انسولین توسط آتنولول
- کاهش بیش از انـدازه فشارخون در مصرف همزمان با سایر کاهنده های فشارخون
- بـروز افت فشـارخون، بـرادی کاردی و تضعیف بیشتر عضله قلب در مصرف همزمان با گلیکوزیدهای قلبی، دیلتیازم یا وراپامیل.
آزمایشگاهی:
- ایجاد اشکال در نتیجه آزمون های گلوکز یا مقاومت به انسولین به علت امکـان ایجاد هیپوگلیسمی توسط بتابلاکرها
- امکان افزایش غلظت تـری گلیسرید، کلسترول تـام ، کـلسترول LDL و VLDL و کاهش غلظتکلسترول HDL
موارد منع مصرف و احتیاط:
منع مصرف: در برادی کاردی سینوسی، بلوک قلبی بیش از درجه یک، شوک کاردیوژنیک، نارسایی احتقانی قلب (مگر در صورت قـابل درمـان بودن بـا بـتا – بلاکر در نـتیجه تـاکی آریتمی)، حسـاسیت بـه دارو، برونکواسپاسم غیرآلرژیک (استفاده از دوزهای پایین بتا یک ( بلاکر انتخابی همچون آتنولول در صورت عدم پاسخ دهی به سایر کاهندههای فشارخون)، کودکان
احتیاط: در بیماران دیابتی، مبتلایان به هیپرتیروئیدی، برونکواسپاسم و طی دوران بارداری و شیردهی.
عوارض جانبی:
شایعترین: برادی کاردی، افت فشارخون
مهمترین: نارسایی قلبی، برونکواسپاسم
سایر عوارض: به داروی پروپرانولول مراجعه کنید. (اینجا کلیک کنید)
مصرف در بارداری و شیر دهی:
به داروی پروپرانولول مراجعه کنید. (اینجا کلیک کنید)
منع مصرف در دوران شیردهی.
مسمومیت و درمان:
- کنترل وضعیت فشارخون و میزان دفعات و شدت درد در بیماری آنژین و وضعیت قلب پس از MI
- کنترل سرعت ضربان پس از هر نوبت مصرف دارو و قطع دارو در صورتیکه تعداد ضربان در هر دقیقه کمتر از ۶٠ ضربه باشد.
- تجویز داروی خوراکی یک بار در روز
- خودداری از قطع نـاگـهانی دارو
- استفاده از دارو هر روز در یک زمان ثابت
- اطلاع به پزشک در صورت بـروز بـارداری
- مـطلع کردن پزشک در صورت بروز تنگی نفس به ویژه هنگام درازکشیدن، سرفه شبانه و تـورم دست و پـاها، کـندی ضربان قلب، سرگیجه، افسردگـی، بثورات پوستی، تب، گلودرد، خونریزی غیرعادی یا کبودی
- احتیاط در انجام فعالیتهای نیازمند به هوشیاری
- امکان پنهانکردن علایم هیپوگلیسمی توسط دارو