اختلالات خطرات هنگام خواب و تاثیرات آن بر سلامت شما

خواب یکی از جریان‌های طبیعی بدن است که اختلال در آن می‌تواند مشکلات عملکردی و روانی برای فرد ایجاد کند. اختلالات خواب ممکن است در تمامی سنین رخ دهد، اما بیشتر در سالمندان و افراد مسن مشاهده می‌شود که اغلب با مشکلات در دستیابی به خواب راحت مواجه هستند.

در کشور ما، بسیاری از مردم آگاهی کمی درباره مشکلات ناشی از اختلالات خواب دارند. این مشکل به قدری شایع است که می‌تواند باعث بروز تصادفات رانندگی و حتی مرگ و میر شود. برای بررسی میزان مصرف کافئین و داروهای تاثیرگذار بر خواب، پرستار سالمند در منزل می‌تواند نقش مهمی ایفا کند. پرستار با ثبت روزانه مواردی مانند آشفتگی‌های خلقی، بیماری‌ها و دلایل بروز اختلالات خواب، می‌تواند به پزشک در تعیین برنامه خواب مناسب برای سالمند کمک کند. مرکز خدمات پرستاری در منزل ارسطو آماده پاسخگویی و مشاوره رایگان برای شما هم وطنان عزیز می باشد.

انواع اختلال خواب در ۴ دسته:

۱. بی‌خوابی ابتدایی: فرد بیش از نیم ساعت در رختخواب می‌ماند اما نمی‌تواند به خواب برود.
۲. خواب بی‌تداوم: فرد در طول خواب مکرراً بیدار می‌شود و نمی‌تواند خواب پیوسته‌ای داشته باشد.
۳. بیداری زودهنگام: فرد پیش از زمانی که در نظر دارد بیدار می‌شود و نمی‌تواند دوباره بخوابد.
۴. کسلی و عدم هوشیاری: پس از بیداری، فرد احساس کسلی و عدم هوشیاری کافی دارد.

برخی دیگر از انواع و دسته‌بندی‌های متفاوت اختلالات خواب:

• حمله خواب (نارکولپسی)
• نشانگان خوردن شبانه
• خواب‌پریشی
• نشانگان پای بی‌قرار
• بی‌خوابی
• اینسومنیا یا بی‌خوابی: عدم توانایی در خوابیدن یا حفظ خواب
• وقفه تنفسی در خواب: توقف تنفس هنگام خواب

مثال‌هایی از اختلالات خواب در افراد

افزایش مشکلات تنفسی هنگام خواب، به ویژه در آقایان، که نشانه آن خروپف و نوع چهارم اختلال خواب است. استرس‌های شغلی باعث بروز مشکلات پیش از خواب می‌شوند و افسردگی موجب نوع سوم این اختلال می‌گردد. نوع دوم اختلالات خواب ناشی از بیماری‌هایی مانند دیابت، پروستات حجیم، تکرر ادرار (نوکتوریا)، حساسیت‌ها و دردهای مزمن است. همچنین، محیط خواب ناسالم نیز در عدم خواب راحت تأثیرگذار است.

نشانه‌های اختلال خواب:

۱. دیدن خواب‌های نزدیک به واقعیت و ترسناک
۲. مشاهده خواب‌های حاوی عوامل تهدیدکننده
۳. خواب‌هایی که شما را مکرراً بیدار کرده و مانع از خواب مجدد می‌شوند
۴. احساس اضطراب، ترس، خشم، خجالت یا نفرت پس از بیداری
۵. تعریق و تپش قلب سریع که مانع از بلند شدن از رختخواب می‌شود
۶. احساس ناراحتی و خواب‌آلودگی در طول روز
۷. احساس ناراحتی هنگام کار، مطالعه یا تماشای تلویزیون
۸. عدم تمرکز در همه کارها
۹. شکایت مرتب اطرافیانتان از خستگی شما
۱۰. انجام کارها به‌آهستگی
۱۱. دشواری در کنترل احساسات
۱۲. نیاز همیشگی به نوشیدن قهوه برای آرامش

این نشانه‌ها می‌توانند به تشخیص و مدیریت بهتر اختلالات خواب کمک کنند. اگر شما یا اطرافیانتان این نشانه‌ها را تجربه می‌کنید، مشاوره با یک پزشک یا متخصص خواب توصیه می‌شود.

علل بی‌خوابی در سنین بالا

با افزایش سن، افراد ممکن است به دلیل مشغله‌ها و تغییرات در چرخه خواب، مشکلات خواب را تجربه کنند. برخی از سالمندان از پرخوابی یا کم‌خوابی شکایت دارند که این اختلالات می‌تواند تاثیرات منفی بر سلامت جسمی و روانی آنها داشته باشد.

اختلالات خواب در سالمندان

خواب مناسب و کافی برای سالمندان بسیار اهمیت دارد، چرا که اختلالات خواب می‌تواند منجر به بروز مشکلات جسمی و روانی شود. پزشکان با ارزیابی کمیت و کیفیت خواب سالمندان می‌توانند به برخی از بیماری‌های مغز و اعصاب و روان پی ببرند و در نتیجه درمان سریع‌تر انجام شود.

علل پرخوابی در سالمندان

یکی از شکایات رایج در سالمندان پرخوابی است. مصرف برخی داروهای مرتبط با بیماری‌های دوران سالمندی می‌تواند از دلایل پرخوابی باشد. در این موارد، مشورت با پزشک می‌تواند به یافتن راه‌حل مناسب کمک کند.

آپنه خواب در سالمندان

آپنه خواب به وقفه‌های موقت تنفسی در هنگام خواب گفته می‌شود که معمولاً راه هوایی را موقتاً مسدود می‌کند. این مشکل بیشتر در افراد مسنی که گردن کوتاه و اضافه وزن دارند و دچار بدخوابی، خروپف و فشار خون کنترل‌نشده هستند، مشاهده می‌شود.

تست خواب و تشخیص آپنه

انجام تست خواب می‌تواند عارضه آپنه (مقاومت راه‌های هوایی و قطع تنفس در خواب) را مشخص کند. نوع انسدادی آپنه باعث کاهش اکسیژن خون شده و مغز را به هوشیاری موقت وادار می‌کند تا از خواب عمیق جلوگیری کند. این فرآیند باعث می‌شود فرد نتواند به خواب عمیق برود و همیشه در خواب سبک باقی بماند، زیرا مغز برای جلوگیری از خطر بیدار نشدن، از ورود به خواب عمیق جلوگیری می‌کند.

بخوانید: تزریقات در منزل

جدول میزان خواب کافی بر حسب سن افراد

داشتن جدول میزان خواب کافی بر اساس سن، به والدین و مراقبان کمک می‌کند تا نیازهای خواب اعضای خانواده را بهتر مدیریت کنند و به سلامت و توسعه‌ی بهتر آنها کمک نمایند. خواب کافی برای همه گروه‌های سنی از اهمیت بالایی برخوردار است. در زیر میزان خواب توصیه‌شده برای هر گروه سنی آورده شده است:

اهمیت خواب کافی در هر گروه سنی

• نوزادان (۰-۳ ماه): در این دوره، خواب برای رشد مغز و بدن ضروری است و به تشکیل الگوهای خواب منظم کمک می‌کند.
• نوزادان (۴-۱۱ ماه): خواب مناسب برای تقویت سیستم ایمنی و بهبود مهارت‌های حرکتی و شناختی حیاتی است.
• خردسالان (۱-۲ سال): خواب کافی در این سن به توسعه زبان و مهارت‌های اجتماعی کمک می‌کند.
• پیش‌دبستانی (۳-۵ سال): خواب منظم باعث بهبود حافظه و افزایش تمرکز در کودکان می‌شود.
• کودکان دبستانی (۶-۱۳ سال): خواب مناسب به بهبود عملکرد تحصیلی و رشد جسمی و ذهنی کودکان کمک می‌کند.
• نوجوانان (۱۴-۱۷ سال): خواب کافی در این دوره برای تنظیم هورمون‌ها و حفظ سلامت روانی و جسمی اهمیت دارد.
• بزرگسالان جوان (۱۸-۲۵ سال) و بزرگسالان (۲۶-۶۴ سال): خواب کافی به حفظ انرژی، افزایش تمرکز و بهبود عملکرد شغلی کمک می‌کند.
• سالمندان (۶۵ سال و بالاتر): خواب مناسب به بهبود کیفیت زندگی، کاهش استرس و پیشگیری از بیماری‌های مزمن کمک می‌کند.

نکات مهم برای بهبود کیفیت خواب

1. ایجاد روال خواب منظم: تعیین زمان مشخص برای خواب و بیداری به تنظیم ساعت داخلی بدن کمک می‌کند.
2. محیط خواب مناسب: اتاق خواب باید تاریک، ساکت و خنک باشد تا به بهبود کیفیت خواب کمک کند.
3. پرهیز از مصرف مواد محرک: جلوگیری از مصرف کافئین و نیکوتین قبل از خواب می‌تواند به بهبود خواب کمک کند.
4. فعالیت بدنی منظم: ورزش منظم می‌تواند به تنظیم خواب و افزایش کیفیت آن کمک کند.
5. مدیریت استرس: استفاده از تکنیک‌های آرام‌سازی مانند مدیتیشن و تنفس عمیق می‌تواند به کاهش استرس و بهبود خواب کمک کند.