- نام لاتین: progesterone
- نام فارسی: پروژسترون
- مصرف در حاملگی: X
- گروه درمانی – دارویی: هورمون استروئیدی – جانشین پروژسترون بدن،کمک تشخیص، هورمون درمانی یائسگی
اشکال دارویی:
آمپول تزریقی Inj: 25mg/ml, 50mg/ml
شیاف واژینال Vag. supp: 100mg, 200mg, 400mg
فارماکوکینتیک – دینامیک ، مکانسیم اثر:
مکانیسم اثر مشابه Medroxyprogestrone acetate جذب سریع به دنبال تزریق IM نیمه عمرکوتاه، دفع کلیوی، توزیع در شیر مادر.
مصرف برحسب اندیکاسیون:
- آمنوره ثانویه، ناشی از اختلال تعادل هورمونی
- درمان خونریزی عملکردی رحم (DUB)
- درمان نارسایی جسم زرد
تداخلات مهم:
دارویی:
- کاهش تاثیر با مصرف باربیتوراتها،کاربامازپین و ریفامپین
- بروز آمنوره در مصرف همزمان با بروموکریپتین.
موارد منع مصرف و احتیاط:
منع مصرف: اختلالات ترومبوآمبولی، فلج اندامها در نتیجه سکته مغزی یا سابقه این اختلال، حساسیت به دارو، سرطان سینه، خونریزی غیرطبیعی از واژن که علتش مشخص نباشد، بیماریهای شدید کبدی، مواردی که جنین ناقص و مرده سقط نشده است. عدم تجـویز در مبتلایان به ترومبوفلبیت، خونریزی مغزی، سرطان اندامهای تناسلی، به عـنوان آزمـون تشخیص بارداری و به منظور پیشگیری ازکاهش وزن.
احتیاط: دیابت شیرین، بیماریهای تشنجی، میگرن، بیماریهای قلبی، کلیوی، آسم و افسردگی، کودکان، ایجاد سندرم مرگبار Gasping در نوزادان نارس به دلیل بـنزیل الکـل مـوجود در بـرخـی فـرآوردههـای پروژسترونی.
عوارض جانبی:
شایعترین: فاقد عوارض شایع
مهمترین: ترومبوآمبولی، آمبولی ریوی، ایست قلبی -عروقی.
سایر عوارض: سرگیجه، میگرن، لتارژی، افسردگـی، پرفشاری خون، ترومبوفلبیت، ادم، تــهوع، اسـتفراغ، کرامپهای شکمی، خونریوی قاعدگی و غیر منتظوه، امنوره قاعدگی دردنـاک، ترشحات غیرطبیعی از واژن، عفونت کاندیدیایی واژن، تخریب جداره سرویکس، زردی کلستاتیک، ملاسما، بثورات جلدی، نرمی و بزرگ شدن سینه ها، ترشح از سینه ها، کاهش میل جـنسی، هـیپرگلیسمی، درد و تـحریک در مـحل درد، عضلانیشدن بدن جنین مونث، پرمویی، جوش صورت.
مصرف در بارداری و شیر دهی:
استفاده در ۴ ماهه نخـست بارداری توصیه نمیشود. ایجاد اختلالات جنسی مادرزادی برای نوزادان پسر یا دختر، همچنین اختلالات قلبی یا ضعف دست و پاها. توزیع زیاد در شیر مادر، در دوره شیردهی بهتر است تجـویز نشود.
مسمومیت و درمان:
موردی گزارش نشده.
توجهات پزشکی – پرستاری ، آموزش بیمار – خانواده:
- تزریق عضلانی به صورت عمیق مالش محل تزریق عضلانی با پایههای روغنی؛
- مراقبت از بیماران با سابقه افسردگی؛
- در صورت بروز اختلال بینایی، پروپتوز، دوبینی یا مـیگرن، قـطع مـصرف دارو تـا تشخیص علت. قطع پروژسترون د رصورت بروز پاپیل ادما یا ضایعات عروق شبکیه؛
- پرهیز از انجام فعالیتهای حساس و خطرناک در صورت بروز سرگیجه؛
- آموزش معاینه مرتب سینه ها در خانمهای بیمار.