هر بیماری ای که به قلب یا عروق مربوط باشد بیماری قلبی عروقی نامیده می شود . برخی از آنها بیماری های مادرزادی هستند و برخی در طول زندگی ایجاد می شوند. بیماری های قلبی عروقی یکی از اصلی ترین علل مرگ و میر در جهان است.
علائم بیماری های قلبی عروقی
بیماری های قلبی به طرق مختلفی روی قلب اثر می گذارند که بسته به شدت، نوع بیماری و حتی جنسیت علائم بالینی متفاوتی دارند. با این وجود برخی از این علائم عمومی و مشترک اند مانند:
- درد قفسه سینه
- تنگی نفس هنگام فعالیت جسمی و یا هنگام استراحت
- سرفه مداوم
- تپش قلب شدید
- احساس خستگی و ضعف
- درد در گردن، فک، گلو، شکم فوقانی یا پشت
انواع متداول بیماری های قلبی و عروقی
شایع ترین بیماری قلبی، بیماری تنگی عروق کرونر است. در این حالت، عروقی که خون و اکسیژن را به عضلات قلب می رسانند، باریک و سخت می شوند. در نتیجه میزان خون در قلب کاهش می یابد و عضلات قلب که وظیفه پمپ کردن خون در بدن را دارند، ضعیف و منجر به نارسایی قلبی، آریتمی یا سکته قلبی می شوند.
سایر بیماری های قلبی عروقی شایع عبارتند از:
- نقایص مادرزادی
این عارضه در دریچه ها و دیواره های قلب ایجاد و فرد با آن متولد می شود. گاهی اوقات علائم در کودکی نشان داده می شود و گاهی اوقات بدون علائم است. این بیماری از طریق اکوکاردیوگرافی در بزرگسالی کشف می گردد و نیاز به درمان پیدا می کند.
- آریتمی قلبی
در آریتمی قلبی یا همان ضربان قلب نامنظم، ممکن است ضربان قلب سریع تر از معمول (تاکی کاردی) و یا کند تر از معمول (برادی کاردی) باشد.
- فیبریلاسیون دهلیزی
این بیماری در حالت های خیلی خفیف جای نگرانی ندارد، اما اگر مدت دار باشد ممکن است نیاز به درمان داشته باشد. چرا که ریتم نامنظم می تواند بر عملکرد قلب تأثیر گذاشته و حتی باعث مرگ شود.
- سکته یا حمله قلبی
سکته در واقع قطع جریان خون به عضلات قلب است که باعث تخریب قسمتی از عضلات قلب شده و کارایی آن را کاهش می دهد. مهمترین دلیل سکته قلبی تنگی عروق کرونر قلب و یا وجود لخته خون در عروق است که می تواند باعث نرسیدن خون به بافتهای قلب و در نهایت منجر به مرگ شود.
- پرولاپس دریچه میترال
در این عارضه دریچه میترال دچار نقص و اختلال می شود. بسته نشدن درست این دریچه باعث برگشت خون می‌شود.
- نارسایی قلبی
در این بیماری، عملکرد قلب کاهش یافته و در نتیجه کارایی کمتری دارد. نارسایی قلبی معمولاً در نتیجه گرفتگی و تنگی عروق، آریتمی، عفونت ها و التهاب، فشار خون بالا و سایر موارد ایجاد می شود. این بیماری می تواند در طرف راست یا چپ و یا هردو طرف قلب اتفاق بیفتد.
این عارضه ممکن است سبب مرگ شود اما با تشخیص سریع و درمان های اولیه می توان آن را کنترل کرد. تورم در پاها و مچ پا، تورم شکمی، پر ادراری، درد قفسه سینه، خستگی مفرط از علائم متداول این بیماری محسوب می شوند.
- کاردیومیوپاتی دیلاته
در این عارضه قلب بزرگ شده و قدرت انقباضی عضلات قلب کاهش می یابد. لذا قلب نمی تواند به خوبی خون را پمپاژ کرده و باعث آریتمی، لخته خونی در قلب و نارسایی قلبی می شود.
- کاردیومایوپاتی هایپرتروفیک
در این بیماری ارثی دیواره های قلب ضخیم شده و در پمپاژ قلب تأثیر می گذارد. کاردیومایوپاتی هایپرتروفیک ممکن است هیچ علامتی نداشته باشد و به مرور بدتر شود.
در تعداد کمی از مبتلایان به این بیماری قلبی، ضخیم شدن عضله قلب می‌تواند باعث تنگی نفس، آنژین یا مشکلات سیستم الکتریکی قلب شود و در نتیجه ریتم غیرطبیعی قلب (آریتمی) باعث تهدید زندگی و سلامت آن ها شود. کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک معمولاً ارثی است. بنابراین هر کسی که در افراد درجه یک خانواده چنین بیماری وجود داشته است باید غربالگری شود. این بیماری شایعترین علت مرگ ناگهانی در ورزشکاران است.
روشهای تشخیص بیماری های قلبی عروقی:
معمولا متخصص قلب و عروق با بررسی چندین آزمایش می‌تواند به تشخیص قطعی در مورد بیماری های قلبی عروقی برسد. برخی از این روش های تهاجمی و برخی دیگر نیز غیر تهاجمی هستند.
روش های غیر تهاجمی تشخیص تنگی عروق کرونر
- نوار قلب: در نوار قلب ضربان قلب بیمار در حالت استراحت بررسی شده و آسیب های قلبی و سکته قلبی ارزیابی می شود.
- تست ورزش: این آزمایش ریتم ضربان قلب و فشار خون بیمار را حین فعالیت فیزیکی نشان می‌دهد. تست ورزش می‌تواند در تشخیص احتمال گرفتگی و تنگی عروق کمک کند.
- اکوی قلب: اکوکاردیوگرافی نوعی سونوگرافی از قلب است و ماهیچه های قلب، دریچه ها و میزان بازدهی قلبی را در حالت استراحت نشان می‌دهد.
- هولتر ریتم: هولتر ریتم در طول ۲۴ یا ۴۸ ساعت نوسانات ضربان قلب را در طی فعالیتهای روزمره فرد ثبت می کند و نوع و درصد و میزان آریتمی را نشان می‌دهد.
- استرس اکو: عملکرد عضلات قلبی را در حین فعالیت و استراحت مقایسه نموده و می‌تواند با درصد بالایی تنگی عروق را تشخیص دهد. اکوی استرس به دلیل غیر تهاجمی بودن، اولین انتخاب برای تشخیص گرفتگی و تنگی عروق است.
- اکو مری: امواج صوتی از طریق مری عملکرد قلب و جریان خون را به صورت تصویر ثبت می کنند.
- اسکن هسته ای با تزریق ماده حاجب: نواحی ای از قلب که دچار کاهش خون رسانی هستند را مشخص می کند.
- سیتی آنژیو: در این آزمایش ماده حاجب داخل رگ ها تزریق می‌شود و میزان تنگی عروق را نشان می دهد.
روش های تهاجمی تشخیص تنگی عروق کرونر
- آنژیوگرافی: برای تعیین ناهنجاری ها یا گرفتگی و تنگی عروق کرونر استفاده می شود. در این روش لوله ای به نام کاتتر وارد عروق اصلی قلبی شده و از طریق آن یک ماده رنگی حاجب تزریق می گردد. سپس با اشعه ایکس از رگ ها تصویربرداری می شود تا محل تنگی عروق مشاهده گردد.
پیشگیری و کنترل
عوامل مختلفی بر احتمال خطر بیماری قلبی تأثیر دارند که برخی از آنها مانند سن و جنسیت قابل کنترل نیستند، اما بخش دیگری از عوامل را می‌توان کنترل کرد. از جمله عواملی که برای کاهش خطر بیماری قلبی می‌توان انجام داد عبارتند از:
- کنترل فشار خون، دیابت، کلسترول و وزن
- ورزش کردن
- عدم استعمال دخانیات و نوشیدنی های الکلی
- رژیم غذایی مناسب
- اجتناب از اضطراب و خواب ناکافی
یخچال فریزر شیائومی انقلابی در لوازم خانگی
چرا باید حجامت را در زمان مناسب آن انجام داد؟
آشنایی با راهکارهای درمان بی هدفی و سردرگمی
مجله اینترنتی رزیک ضمن ترجمه و ویراست جدید ترین مقالات، اطلاع رسانی از به روز ترین درمان های روانشناسی، دارو درمانی و حتی سبک های جدید روان پویشی همراه با درمان تخصصی؛ به معرفی مرکز روانشناسی تهران نیز میپردازد.
تاریخچه سفر به مشهد
چالشهای پیش روی معلمان در ایران