عضلات و اعصاب بدن ما با یکدیگر رابطه تنگاتنگی دارند. تمام دستورات مغز به وسیله اعصاب محیطی، به ماهیچه های اسکلتی می رسند. این هماهنگی به وسیله یک ارتباط شیمیایی به نام سیناپس انجام می شود. هر گونه اختلال در ساختار نورون ها (سلول های عصبی)، آسیب جبران ناپذیری به بدن وارد خواهد کرد.
به طور مثال در بیماری ام اس، غلاف احاطه کننده اعصاب بخش مرکزی دستگاه عصبی، به مرور زمان از بین می روند. در نتیجه، پیام های مغز به طور صحیح به ماهیچه ها ارسال نمی شود. در این بیماری، مبتلایان با انواع ناتوانی های حرکتی، بی اختیاری در ادرار، اسهال و… رو به رو هستند. پس، برای اینکه از سلامت ماهیچه و اعصاب خود اطمینان حاصل کنیم، بهتر است که از نوار عصب- عضله کمک بگیریم. به یاد داشته باشید که تفسیر این تست اصلا کار ساده ای نیست و به تجربه و مهارت بالایی نیاز دارد. کلینیک فیزیوتراپی نشاط البرز کرج، ارائه دهنده بهترین خدمات حوزه توانبخشی، در راستای ارتقای سلامت عمومی جامعه خود تلاش می کند تا تمامی بیماران طعم زندگی بدون درد را تجربه کنند.
آشنایی با نوار عصب- عضله یا الکترومیوگرافی
EMG یا الکترومیوگرافی تستی است که فعالیت الکتریکی عضلات و اعصاب بدن را در هنگام استراحت، انقباض خفیف و انقباض قدرتمند اندازهگیری می کند. این تست معمولا برای پا و دست ها مورد استفاده قرار می گیرد. ن.ار عصب عضله می تواند به شناسایی آسیب عصبی یا بیماری های عضلانی مانند سندرم تونل کارپال، دیستروفی عضلانی، تحت فشار بودن عصب نخاعی، نوروپاتی محیطی، ام اس، میاستنی گراویس، میوزیت یا ALS کمک کند.
چرا EMG انجام می شود؟
الکترومیوگرافی اغلب زمانی انجام می شود که بیماران، ضعف عضلانی غیر قابل بسیار شدیدی در اندام های خود حس کنند. این تست، تشخیص را برای پزشک ساده تر می کند. الکترومیوگرافی اگر در ابتدای بیماری انجام شود، می تواند به تشخیص سریع کمک کند. در نتیجه، بیماری به شرایط حاد و پیشرفته نمی رسد. با تشخیص انواع بیماری عضلانی در کلینیک نشاط البرز، مراحل درمانی به سرعت آغاز می شوند تا بیمار، زودتر به زندگی عادی خود باز گردد.
مراحل انجام نوار عصب-عضله
برای انجام این تست به آمادگی قبلی نیازی نیست! در ابتدا، از بیمار خواسته می شود تا در یک وضعیت آرام و بدون استرس قرار بگیرد. سپس یک سوزن از به داخل عضله وارد می شود. این سوزن ها، عمل الکترودها هستند که فعالیت عصب ها را اندازه گیری می کنند. این فعالیت بر روی یک اسیلوسکوپ نمایش داده خواهند شد. عضلات اسکلتی، سراسر بدن ما را در بر گرفته اند و اندازه بزرگی دارند. برخی اوقات برای اینکه نتایج حاصل از الکترومیوگرافی دقیق تر باشند، از چند الکترود استفاده می کنند.
پس از وارد کردن الکترودها، از بیمار خواسته می شود تا عضله ناحیه مورد نظر را منقبض کند. اندازه و شکل موج نمایش داده شده بر روی اسیلوسکوپ (این موج ها به دلیل پتانسیل عمل نورون ها ایجاد شده اند) اطلاعات زیادی را در مورد وضعیت سلامت ماهیچه و عصب آن در اختیار ما قرار می دهد. هر فیبر ماهیچه ای که منقبض می شود پتانسیل عمل تولید می کند.
آیا الکترومیوگرافی دردناک است؟
اینکه بگوییم نوار عصب-عضله درد ندارد، دور از انتظار است! هنگام قرار دادن الکترودها در داخل عضله، ممکن است احساس درد یا ناراحتی داشته باشید. البته این حالت به مرور زمان کمتر خواهد شد. به علت وارد کردن سوزن در عضله، ماهیچه ها مقداری آسیب می بینند. در نتیجه تا چند روز در محل مورد نظر، درد یا ناراحتی ایجاد خواهد شد. البته به طور کلی، نوار عصب عضله هیچ عوارضی ندارد و به راحتی، نقطه آسیب دیده عصب شما را تشخیص می دهد.
در برخی موارد، سیگار و نوشیدنی های کافئین دار مانند قهوه، چای و کولا ممکن است دو تا سه ساعت قبل از آزمایش محدود شوند. استفاده از لوسیون ها یا روغن ها روی پوست را چند روز قبل از انجام عمل متوقف کنید. همچنین سعی کنید در روز آزمایش از لباس های آزاد استفاده کنید تا امکان دسترسی به ناحیه مورد نظر برای پزشک به سادگی فراهم شود. با توجه به شرایط فیزیکی و بیماری مراجعه کننده، طول جلسه بین ۳۰ الی ۹۰ دقیقه متغیر خواهد بود. قبل از آزمایش، حتماً با پزشک خود در مورد داروهای رقیق کننده خون صحبت کنید. این داروها می توانند خطر خونریزی بعد از آزمایش را افزایش دهند.
بیماری هایی که به EMG نیاز دارند
الکترومیوگرافی، بیماری ها را درمان نمی کند یا به طور کامل تشخیص نمی دهد! بلکه باعث می شود که فرآیند معاینه و تشخیص بیماری با دقت بیشتری انجام شود. معمولا در بیماری های زیر، پزشک تست عصب عضله را توصیه می کند:
- سندرم تونل کارپال، بیماری های عضلانی، نوروپاتی، سیاتیک
- میاستنی گراویس، اعصاب فشرده، ALS یا بیماری لوگهریگ، ام اس
سخن پایانی
اگر نشانه هایی از بیماری عضلانی یا آسیب عصبی دارید، نوار عصب عضله می تواند یک روش عالی برای تشخیص انواعی از بیماری ها باشد. مرکز فیزیوتراپی و توانبخشی نشاط البرز با تمرکز بر خدمات گفتار درمانی، فیزیوتراپی، نوار عصب و عضله و… در خدمت شما مراجعه کنندگان عزیز می باشد.