- نام لاتین: betamethasone valerate
- نام فارسی: بتا متازون
- مصرف در حاملگی: C
- گروه درمانی-دارویی: کورتیکواستروئید موضعی – ضد التهاب موضعی
اشکال دارویی:
لوسیون ، کرم موضعی، پماد موضعی Lotion, Topical Cream, Topical oint: 0.1%
فارماکوکینتیک – دینامیک ، مکانسیم اثر:
اثر ضد التهاب کور تیکواستروئیدهای موضعی شامل: جلوگیری از فرآیندهای ابـتدایـی التـهاب مـانند ادم، رسوب فیبرین، گشادشدن مویرگها، حرکت فاگوسیتها به منطقه ملتهب و فعالیت فاگوسیتها. جلوگیری از فرآیندهای تاخیری التهاب شامل تولید مویرگها، کلاژن و تشکیل کلوئید و به طورکلی اعمال اثرات کاتابولیک.
افزایش جذب سیستمیک از لایه شاخی پوست با افزایش هیدراتاسیون و دمای پوست. افـزایش جذب از پوست ملتهب و آسیبدیده. افزایش جذب با پوشاندن و پانسمان موضع. متابولیسم ابتدایی دارو در پوست و در صورت جذب سیستمیک درکبد. مقاومت کور تیکواستروئیدهای ١٧ هیدروکسی و فلورینه نسـبت بـه متابولیسم پوستی و در نتیجه طول اثر بیشتر و عوارض جانبی و جذب سیستمیک بیشتر.
مصرف برحسب اندیکاسیون:
- رفع علایم خارش و التهاب در درماتوزهایی که بهکورتیکواستروئیدها پاسخ میدهند
- درمان کمـکی یا جایگزین در بیماریهای پوستی : درمان کمکی یا جایگزین در پسـوریازیس، درمـاتیت سـبوره، درماتیت شـدید مـحل کـهنه در بـچهها، پروریگوری ندولر، لوپوس اریتماتوز، دیسکوئید مزمن، آلوپسی آرهآتا، ارتشاح لنفاوی پوست، مـایکوزیس فونگوئید و پمفیگوس خوشخیم فامیلیال
- احتمالا دراین بیماریها موثر است: بولوز پمفیگوئید، ماستوسیتوز پوستی، لیکناسکلروز و آتروفیک و ویتیلیگو. رفع علایـم التهابی عفونتهای درماتوفیتی. همزمان با داروهای ضد قارچ
توجه: پانسمان بسته: کاهش خطر بروز عوارض جانبی با استفاده متناوب از آن. تعویض هر ٢۴ ساعت یا بیشتر. منع مصرف هنگام استفاده از استروئیدهای موضعی بسیار قوی مثل بتامتازون دیـپروپیونات و یـا کلوبتازول. خودداری در استفاده از آن در صورت بروز عفونت و مصرف آنتیبیوتیک مناسب.
موارد منع مصرف و احتیاط:
منع مصرف: در حساسیت مفرط به آن، داروی تکدرمانی برای عفونتهای باکتریایی اولیه (چون زردزخم، باد سرخ، سلولیت و …) درمان رزاسه، درماتیت یا آکنه دور دهانی، (استروئیدهای قوی) برای اسـتفاده در صورت، پهلو یا زیربغل و درمان ادرار سوختگی نوزادان، تکدرمانی در موارد پلاک پسوریازیس گسترده.
احتیاط: طی دوره بارداری و شیردهی
عوارض جانبی:
عوارض استروئیدهای موضعی شامل: سوزش، خارش، تحـریک، قرمزی، خشکی، فـولیکولیت، پـرمویی، ضایعات آینه مانند، هیپوپیگمانتاسیون، درماتیت دوردهانی، درماتیت تماسی آلرژیک، بیحسی انگتشان، ترکخوردگـی پوست، مرطوبشدن پوست، عفونت ثانویه، آتروفی پوست، استریا، میلیاریا، تلانژکتازی. افزایش شیوع عوارض فوق در صورت پانسمان ضایعه.
بروز عوارض سیستمیک شامل: سرکوب برگشتپذیر محـور هیپوتالاموس – هیپوفیز – آدرنال. علایـم سندرم کوشینگ، هیپرگلیسمی، گلیکوزوری. افزایش شیوع این عوارض با پانسمان زخم و استفاده از استروئیدهای قوی. مبتلایان به نارسایی کبدی و کودکان.
توجهات پزشکی – پرستاری ، آموزش بیمار – خانواده:
- سرکوب محور HPA درکودکان با کورتیکواستروئید موضعی با علایمی چون کندی رشد طولی، تاخیر در افزایش وزن، سطح کورتیزول پایین و عدم پـاسخدهی بـه تـحریک ACTH و هـیپرتانسیون داخل جمجمهای با علایـم: بیرونزدگی ملاج، سردرد و پاپیلادمای دوطرفه.
- کاهش تدریجـی دفعات مصرف دارو یا استفاده از د اروهای کـمقدرت یا تکنیک داروهای منقطع در صورت وجود سرکوب محور HPA
- مشاهده آتروفی پوست پس از ۴-٣ هفته استفاده استروئید پرقدرت. با شیوع بیتشر در نـواحـی بـا جذب پوستی بیشتر
- امکان افزایش جذب دارو بـا شسـتشو یـا خـیساندن پـوست قـبل از اسـتعمال دارو.
- خودداری از دو برابر نمودن دوز دارو