در چند سال اخیر ورود تکنولوژی “باتریهای قابل شارژ” به بازار سمعک سبب بروز تحولی چشمگیر در این عرصه شده است. پیش از این همواره سمعکها با کمک “باتریهای یک بار مصرف” تغذیه میشدند. منظور از یک بار مصرف بودن این باتریها آن است که پس از اتمام انرژی ذخیره شده در آنها میبایست با باتری جدید جایگزین میشدند. اما سوال اینجاست که سمعک با باتری شارژی بهتر است یا یک بار مصرف؟ آیا سمعکهای شارژی نسبت به سمعکهای با باتری یک بار مصرف برتری کامل دارند؟ در این مقاله قصد داریم تا برای یافتن پاسخ به این سوالات به مقایسه این دو دسته از سمعکها بپردازیم.
پیش از ورود به بحث سمعکهای شارژی و به منظور مقایسه بهتر مروری بر باتریهای یک بار مصرف سمعکها داشته باشیم. باتریهای یک بار مصرف غالبا از جنس فلز روی (Zinc) در چهار سایز بین المللی برای سمعکها تولید شده و دارای طول عمرهای متفاوتی هستند. خلاصهای از ویژگیهای باتریهای یک بار مصرف در جدول زیر خلاصه شده است.
سایز باتری | ۱۰ | ۳۱۲ | ۱۳ | ۶۷۵ |
رنگ باتری | زرد | قهوهای | نارنجی | آبی |
طول عمر (برحسب روز) | ۳-۵ * | ۵-۷ | ۷-۹ | ۷-۹ |
کاربرد در سمعکهای | داخل گوشی و پشت گوشی | داخل گوشی و پشت گوشی | پشت گوشی (قدرت استاندارد و پاور) | پشت گوشی (قدرت سوپر پاور) |
*منظور از هر روز در جدول بالا ۱۶ ساعت (بدون احتساب ۸ ساعت استراحت شبانگاهی) است.
ذکر دو مورد در خصوص طول عمر باتریهای یک بار مصرف ضروری است. اول آنکه طول عمرهای ذکر شده برای باتریها بر اساس میزان استفاده روزمره از سمعک (شنیدن معمول اصوات محیطی و گفتاری بدون استفاده از تکنولوژی وایرلس) میباشد. دوم آنکه میزان کمشنوایی فرد و تناسب قدرت سمعک فرد با با میزان کمشنوایی در مقدار مصرف باتری بسیار تاثیرگذار است. به این معنا که هر چه میزان کمشنوایی فرد بیشتر باشد، سمعک نیازمند قدرت بالاتری برای پوشش آن بوده و در نتیجه انرژی الکتریکی بیشتری را از باتری خود طلب مینماید. به همین دلیل باتری ۶۷۵ علی رغم ابعاد و میزان انرژی ذخیره شده بالاتر به دلیل به کارگیری در سمعکهای قدرتمند سوپرپاور (برای مقادیر کمشنواییهای شدید) از نظر میزان طول عمر با باتری سایز کوچکتر از خود همچون باتری شماره ۱۳ تفاوت چندانی ندارد.
اما در سمعکهای شارژی همانطور که از نام آنها مشخص است، باتری سمعکها- عدمتا از جنس فلز لیتیم (Lithium) – به هنگام خالی شدن از انرژی مجددا قابل شارژ و استفاده بوده و نیازی به تعویض آنها نیست. فرآیند شارژ سمعکها به وسیله دستگاه شارژ اختصاصی آنها صورت میگیرد. گر چه تفاوت اندکی میان مدت زمان مورد نیاز برای شارژ سمعکها و همچنین بازه زمانی تخلیه شارژ میان سمعکهای شارژی شرکتهای مختلف وجود دارد. اما به طور میانگین سمعکهای قابل شارژ با هر سه ساعت شارژ الکتریکی، قادر به فعالیت تا حدود ۳۰ ساعت هستند. البته لازم به ذکر است که همان طور که پیش از این گفته شد، استفاده از مواردی همچون تکنولوژی وایرلس سمعکها و همچنین میزان افت شنوایی بیمار در سرعت مصرف شارژ توسط سمعک بسیار تعیین کننده است. به علاوه مدار باتری شارژی این سمعکها بعد از گذشت ۵ سال نیاز به تعویض کامل و جایگزینی با مدار جدید دارد که این روند توسط شرکت نمایندگی تولید کننده سمعک صورت میپذیرد.
مزایای استفاده از سمعکهای شارژی:
کاهش اصطحلاک بدنه سمعک به ویژه قسمت درب باتری:
از آنجایی که در سمعکهای شارژی نیازی به باز و بسته کردن درب باتری و تعویض آن وجود ندارد، بدنه سمعک کمتر دچار آسیب دیدگیهای همچون گیر کردن باتری در داخل سمعک و یا شکستگی درب باتری میشود. در نتیجه از میزان ارجاع سمعک جهت انجام سرویسهای دورهای کاسته میشود.
ایمنی بیشتر برای کودکان:
بلعیدن باتری سمعک به وسیله کودکان متاسفانه امری محتمل و رایج است. این مسئله علاوه بر بروز خطراتی همچون احتمال خفگی در هنگام بلع میتواند عوارضی همچون مسمومیت با مواد شیمیایی (حاصل از تجزیه بخشهایی از باتری در بدن کودک) را نیز به دنبال داشته باشد. به همین دلیل سمعکهای شارژی میتوانند گزینه بسیار مناسبی هم برای کودکان دارای سمعک و هم برای بزرگسالانی باشد که دارای کودک خردسال هستند.
آلودگیهای زیست محیطی کمتر:
با دقت به جدول مربوط به طول عمر باتریهای یک بار مصرف میتوان دریافت که هر فرد برای سمعک هر گوش خود حدود ۴۰ تا ۸۰ باتری در سال (بسته به سایز باتری) مصرف مینماید! اگر چه این باتریها به گونهای طراحی شده اند که در صورت قرارگیری در طبیعت، تجزیه خواهند شد اما اگر فرآیند بازیافت آنها به درستی صورت نگیرد، تجمع آنها میتواند برای محیط زیست مضر باشد. این در حالی است که استفاده از سمعکهای شارژی به حفظ محیط زیست پیرامون کمک شایانی خواهد کرد.
سهولت در استفاده:
از آنجایی که باتریهای یک بار مصرف سمعکها ابعاد کوچکی دارند، تعویض و نگهداری از آنها برای همه گروههای سنی به ویژه سالمندان آسان نیست. مواردی از جمله مفقود شدن باتری سمعک به هنگام تعویض، عدم توانایی در باز کردن درب باتری سمعک (به دلیل لرزش دست و یا ضعف بینایی) و همچنین بروز آسیب در سمعک به هنگام تعویض باتری (از جمله شکستگی درب باتری) از مهمترین مشکلات استفاده از سمعکهایی با باتریهای یک بار مصرف در این گروه از بیماران است. از سوی دیگر ممکن است این گروه از بیماران به هنگام نیاز به تهیه باتریها شماره و یا رنگ آنها را به درستی به یاد نیاورده و به دنبال آن باتری نامناسبی را تهیه نمایند. به همین خاطر سمعکهای شارژی میتواند انتخاب بسیار مناسبی برای این گروه از بیماران باشند.
معایب استفاده از سمعکهای شارژی:
وابستگی به دستگاه شارژر و انرژی برق:
اگر چه سمعکهای شارژی میتوانند با سرعت قابل قبولی شارژ و آماده استفاده شوند- حدود ۳ ساعت- اما توجه به این نکته ضروری است که با توجه به عدم امکان تعویض باتری آنها، دسترسی به دستگاه شارژ سمعکها و در نتیجه انرژی برق هموراه باید برای آنها فراهم باشد. به علاوه امکان استفاده از سمعکها در این بازه زمانی وجود نخواهد داشت. این محدودیت زمانی بیشتر به چشم میآید که سمعکهای فرد در شرایطی همچون رانندگی و یا جلسات کاری دچار کمبود شارژ شده و بیمار را درگیر چالشی جدی مینماید.
هزینه تهیه بالاتر:
سمعکهای شارژی معمولا از نظر قیمتی تفاوت زیادی با سایر سمعکها ندارند. اگر چه این سمعکها نیازمند دستگاه شارژر مجزا هستند که تهیه آنها مسلتزم صرف هزینه بالاتر (حدود ۱ تا ۱.۵ میلیون تومان) است. این در حالی است که هزینه سالیانه تامین باتری یک بار مصرف برای سمعکها کمتر از این میزان است. به همین خاطر هنوز سمعکهای شارژی را میتوان به عنوان تکنولوژی نسبتا گران قیمت در نظر گرفت ( قیمت دقیق سمعک های شارژی را در اینجا ببینید).
محدودیت در انتخاب سمعک (تمام سمعکها قابل شارژ نیستند):
سمعکهای قابل شارژ در حال حاضر صرفا برای سمعکهای پشت گوشی طراحی شدهاند. بنابراین چنانچه فرد تمایل به استفاده از سمعکهای داخل گوشی داشته باشد، نمیتواند از این قابلیت بهرهمند شود. علت این مسئله کمبود فضای سمعکهای داخل گوشی است که مانع از آن میشود تا مدارات شارژی در درون آنها جای بگیرند.
علی رغم تمام موارد بالا ذکر این نکته مهم و ضروری است که انتخاب نهایی شارژی بودن یا نبودن سمعک وابسته به نیازها، تواناییها و در نهایت تصمیم نهایی بیمار است. بنابراین نمیتوان حکمی کلی برای تجویز و یا عدم تجویز این گروه از سمعکها صادر کرد.