در چند سال اخیر ورود تکنولوژی “باتری­های قابل شارژ” به بازار سمعک سبب بروز تحولی چشم­گیر در این عرصه شده است. پیش از این همواره سمعک­ها با کمک “باتری­های یک بار مصرف” تغذیه می­شدند. منظور از یک بار مصرف بودن این باتری­ها آن است که پس از اتمام انرژی ذخیره شده در آن­ها می­بایست با باتری جدید جایگزین می­شدند. اما سوال اینجاست که سمعک با باتری شارژی بهتر است یا یک بار مصرف؟ آیا سمعک­های شارژی نسبت به سمعک­های با باتری یک بار مصرف برتری کامل دارند؟ در این مقاله قصد داریم تا برای یافتن پاسخ به این سوالات به مقایسه این دو دسته از سمعک­ها بپردازیم.

پیش از ورود به بحث سمعک­های شارژی و به منظور مقایسه بهتر مروری بر باتری­های یک بار مصرف سمعک­ها داشته باشیم. باتری­های یک بار مصرف غالبا از جنس فلز روی (Zinc) در چهار سایز بین المللی برای سمعک­ها تولید شده و دارای طول عمرهای متفاوتی هستند. خلاصه­ای از ویژگی­های باتری­های یک بار مصرف در جدول زیر خلاصه شده است.

سایز باتری۱۰۳۱۲۱۳۶۷۵
رنگ باتریزردقهوه­اینارنجیآبی
طول عمر (برحسب روز)۳-۵ *۵-۷۷-۹۷-۹
کاربرد در سمعک­هایداخل گوشی

و

پشت گوشی

داخل گوشی

و

پشت گوشی

پشت گوشی

(قدرت استاندارد و پاور)

پشت گوشی

(قدرت سوپر پاور)

*منظور از هر روز در جدول بالا ۱۶ ساعت (بدون  احتساب ۸ ساعت استراحت شبانگاهی) است.

ذکر دو مورد در خصوص طول عمر باتری­های یک بار مصرف ضروری است. اول آنکه طول عمرهای ذکر شده برای باتری­ها بر اساس میزان استفاده روزمره از سمعک (شنیدن معمول اصوات محیطی و گفتاری بدون استفاده از تکنولوژی وایرلس) می­باشد. دوم آنکه میزان کم­شنوایی فرد و تناسب قدرت سمعک فرد با با میزان کم­شنوایی در مقدار مصرف باتری بسیار تاثیرگذار است. به این معنا که هر چه میزان کم­شنوایی فرد بیشتر باشد، سمعک نیازمند قدرت بالاتری برای پوشش آن بوده و در نتیجه انرژی الکتریکی بیشتری را از باتری خود طلب می­نماید. به همین دلیل باتری ۶۷۵ علی رغم ابعاد و میزان انرژی ذخیره شده بالاتر به دلیل به کارگیری در سمعک­های قدرتمند سوپرپاور (برای مقادیر کم­شنوایی­های شدید) از نظر میزان طول عمر با باتری سایز کوچکتر از خود همچون باتری شماره ۱۳ تفاوت چندانی ندارد.

اما در سمعک­های شارژی همان­طور که از نام آن­ها مشخص است، باتری سمعک­ها- عدمتا از جنس فلز لیتیم (Lithium) – به هنگام خالی شدن از انرژی مجددا قابل شارژ و استفاده بوده و نیازی به تعویض آن­ها نیست. فرآیند شارژ سمعک­ها به وسیله دستگاه شارژ اختصاصی آن­ها صورت می­گیرد. گر چه تفاوت اندکی میان مدت زمان مورد نیاز برای شارژ سمعک­ها و همچنین بازه زمانی تخلیه شارژ میان سمعک­های شارژی شرکت­های مختلف وجود دارد. اما به طور میانگین سمعک­های قابل شارژ با هر سه ساعت شارژ الکتریکی، قادر به فعالیت تا حدود ۳۰ ساعت هستند. البته لازم به ذکر است که همان طور که پیش از این گفته شد، استفاده از مواردی همچون تکنولوژی وایرلس سمعک­ها و همچنین میزان افت شنوایی بیمار در سرعت مصرف شارژ توسط سمعک بسیار تعیین کننده است. به علاوه مدار باتری شارژی این سمعک­ها بعد از گذشت ۵ سال نیاز به تعویض کامل و جایگزینی با مدار جدید دارد که این روند توسط شرکت نمایندگی تولید کننده سمعک صورت می­پذیرد.

مزایای استفاده از سمعک­های شارژی:

  • کاهش اصطحلاک بدنه سمعک به ویژه قسمت درب باتری:

از آنجایی که در سمعک­های شارژی نیازی به باز و بسته کردن درب باتری و تعویض آن وجود ندارد، بدنه سمعک کمتر دچار آسیب دیدگی­های همچون گیر کردن باتری در داخل سمعک و یا شکستگی درب باتری می­شود. در نتیجه از میزان ارجاع سمعک جهت انجام سرویس­های  دوره­ای کاسته می­شود.

  • ایمنی بیشتر برای کودکان:

بلعیدن باتری سمعک به وسیله کودکان متاسفانه امری محتمل و رایج است. این مسئله علاوه بر بروز خطراتی همچون احتمال خفگی در هنگام بلع می­تواند عوارضی همچون مسمومیت با مواد شیمیایی (حاصل از تجزیه بخش­هایی از باتری در بدن کودک) را نیز به دنبال داشته باشد. به همین دلیل سمعک­های شارژی می­توانند گزینه بسیار مناسبی هم برای کودکان دارای سمعک و هم برای بزرگسالانی باشد که دارای کودک خردسال هستند.

  • آلودگی­های زیست محیطی کمتر:

با دقت به جدول مربوط به طول عمر باتری­های یک بار مصرف می­توان دریافت که هر فرد برای سمعک هر گوش خود حدود ۴۰ تا  ۸۰ باتری در سال (بسته به سایز باتری) مصرف می­نماید! اگر چه این باتری­ها به گونه­ای طراحی شده اند که در صورت قرارگیری در طبیعت، تجزیه خواهند شد اما اگر فرآیند بازیافت آن­ها به درستی صورت نگیرد، تجمع آن­ها می­تواند برای محیط زیست مضر باشد. این در حالی است که استفاده از سمعک­های شارژی به حفظ محیط زیست پیرامون کمک شایانی خواهد کرد.

  • سهولت در استفاده:

از آنجایی که باتری­های یک بار مصرف سمعک­ها ابعاد کوچکی دارند، تعویض و نگهداری از آنها برای همه گروه­های سنی به ویژه سالمندان آسان نیست. مواردی از جمله مفقود شدن باتری سمعک به هنگام تعویض، عدم توانایی در باز کردن درب باتری سمعک (به دلیل لرزش دست و یا ضعف بینایی) و همچنین بروز آسیب در سمعک به هنگام تعویض باتری (از جمله شکستگی درب باتری) از مهم­ترین مشکلات استفاده از سمعک­هایی با باتری­های یک بار مصرف در این گروه از بیماران است. از سوی دیگر ممکن است این گروه از بیماران به هنگام نیاز به تهیه باتری­ها شماره و یا رنگ آن­ها را به درستی به یاد نیاورده و به دنبال آن باتری نامناسبی را تهیه نمایند. به همین خاطر سمعک­های شارژی می­تواند انتخاب بسیار مناسبی برای این گروه از بیماران باشند.

سمعک

معایب استفاده از سمعک­های شارژی:

  • وابستگی به دستگاه شارژر و انرژی برق:

اگر چه سمعک­های شارژی می­توانند با سرعت قابل قبولی شارژ و آماده استفاده شوند- حدود ۳ ساعت- اما توجه به این نکته ضروری است که با توجه به عدم امکان تعویض باتری آن­ها، دسترسی به دستگاه شارژ سمعک­ها و در نتیجه انرژی برق هموراه باید برای آن­ها فراهم باشد. به علاوه امکان استفاده از سمعک­ها در این بازه زمانی وجود نخواهد داشت. این محدودیت زمانی بیشتر به چشم می­آید که سمعک­های فرد در شرایطی همچون رانندگی و یا جلسات کاری دچار کمبود شارژ شده و بیمار را درگیر چالشی جدی می­نماید.

  • هزینه تهیه بالاتر:

سمعک­های شارژی معمولا از نظر قیمتی تفاوت زیادی با سایر سمعک­ها ندارند. اگر چه این سمعک­ها نیازمند دستگاه شارژر مجزا هستند که تهیه آن­ها مسلتزم صرف هزینه بالاتر (حدود ۱ تا ۱.۵ میلیون تومان) است. این در حالی است که هزینه سالیانه تامین باتری یک بار مصرف برای سمعک­ها کمتر از این میزان است. به همین خاطر هنوز سمعک­های شارژی را می­توان به عنوان تکنولوژی نسبتا گران قیمت در نظر گرفت ( قیمت دقیق سمعک های شارژی را در اینجا ببینید).

  • محدودیت در انتخاب سمعک (تمام سمعک­ها قابل شارژ نیستند):

سمعک­های قابل شارژ در حال حاضر صرفا برای سمعک­های پشت گوشی طراحی شده­اند. بنابراین چنانچه فرد تمایل به استفاده از سمعک­های داخل گوشی داشته باشد، نمی­تواند از این قابلیت بهره­مند شود.  علت این مسئله کمبود فضای سمعک­های داخل گوشی است که مانع از آن می­شود تا مدارات شارژی در درون آن­ها جای بگیرند.

علی رغم تمام موارد بالا ذکر این نکته مهم و ضروری است که انتخاب نهایی شارژی بودن یا نبودن سمعک وابسته به نیازها، توانایی­ها و در نهایت تصمیم نهایی بیمار است. بنابراین نمی­توان حکمی کلی برای تجویز و یا عدم تجویز این گروه از سمعک­ها صادر کرد.

نظر خود را بیان کنید