آموختنی‌هایی که باید از نقش مکمل کراتین بر مدیریت گلوکز و دیابت بدانید!

مکمل کراتین از آن دست مکمل‌هاست که در جهان و میان جامعه‌ی ورزشی از محبوبیت بسیار بالایی برخوردار است. بالا بردن قدرت بدنی، بهبود توده‌ی عضلانی و بهبود عملکرد ورزشی نتایجی است که یک ورزشکار با مصرف کراتین به دنبال کسب آن است. اما این مکمل فوق‌العاده نه فقط برای ورزشکاران که مطالعات نشان داده است روی انواع بیماری‌های بالینی از جمله سرطان، فساد عضلانی و اختلالات عصبی ژنتیکی تاثیر مثبتی می‌گذارد.

بنا به شواهد موجود مصرف مکمل کراتین در همجواری با ورزش احتمال بالا بردن متابولیسم گلوکز را چه در افراد سالم و چه در افرادی که نسبت به انسولین مقاومت دارند بالا می‌برد. این موضوع را دستمایه‌ای برای بررسیِ «فواید مکمل کراتین» در مدیریت گلوکز و دیابت قرار دادیم.

بر اساس مشاهدات ‌ثبت‌شده کراتین می‌تواند موجب تحریک ترشح انسولین در آزمایشگاه، بهبود انبارهای گلیکوژن عضلات و هایپرگلیسیما در حیوانات شود. همچنین ورزش کردن در کنار مصرف این مکمل موحب القای فواید متابولیک متعدد از جمله افزایش در جذب گلکوز ماهیچه خواهد شد. این فرض وجود دارد که مکمل کراتین همراه با انجام ورزش منجر به بهبود متابولیسم گلوکز در مقایسه با هر مداخله‌ی دیگری شود.

باوجود اینکه این یافته‌ها بر اساس آزمایش روی مقیاس کوچکی از بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ بسیار نویدبخش است؛ اما هنوز نمی‌توان با قطعیت از اثربخشی کراتین بر کنترل گلیسیما رای داد.

فواید مکمل کراتین بر اثرات دیابت ۲

دیابت نوع ۲ یکی از بیماری‌هایی است که در سراسر جهان با فراوانی بالایی سلامت عمومی جامعه را تهدید می‌کند و از این‌رو هزینه‌ی بسیاری به سیستم سلامت هر کشور تحمیل می‌کند. در توضیح دقیق چیستی این عارضه باید گفت دیابت نوع ۲ نوعی اختلال متابولیک است که:

1. با کاهش تولید انسولین منجر به ازدیاد قند خون می‌شود؛
2. مقاومت به انسولین را بالا می‌برد؛
3. عموما همراه با بیماری‌های مزمن دیگر چون فشار خون بالا، چاقی امعا و احشا و … است؛
4. یکی از ۱۰ عامل بالای مرگ و میرهای زودرس ناشی از عفونت است؛
5. و بالا بردن خطر مرگ در افرادی که مبتلا به بیماری‌های قلبی عروقی، سکته، بیماری مزمن کلیه، بیماری مزمن کبد و سرطان هستند.

درمان دیابت نوع ۲

کنترل این اختلال متابولیکی به شکلی که بتوان سال‌های طولانی زندگی کرد و از عوارضش در امان بود چندان کار پیچیده‌ای نیست. شما به سادگی می‌توانید با کاهش وزن، مداخله‌ی رژیم غذایی مناسب با نوع بیماریتان زیر نظر یک متخصصص تغذیه و ترجیحا متمرکز بر بیماران متابولیک، فعالیت فیزیکی از جمله ورزش‌های مقاومتی به همراه مصرف داروهای مدیریت‌شده کیفیت زندگی خود را حتی بالاتر از افرادی که به این اختلال مبتلا نیستند نگه‌دارید.

اثری که کراتین بر بیماری‌های بالینی می‌گذارد.

کراتین درواقع یک آمین طبیعی است که در کبد، کلیه و پانکراس تولید می‌شود. این پروتئین را همچنین می‌توان از طریق مصرف منابع غذایی چون گوشت گاو، مرغ و ماهی به دست آورد. به طور کلی حدود ۹۵ درصد از کل پروتئین کراتینی در بدن را می‌توان در ماهیچه‌های اسکلتی یافت.

مکمل کراتین یک راهکار محبوب میان ورزشکارانی است که به دنبال بالابردن عملکرد ورزش‌شان هستند. شواهد موجود اثبات می‌کند که مکمل کراتین نه تنها منجر به افزایش قدرت ماهیچه‌ها می‌شود؛ بلکه توده‌ی عضلانی را افزایش و عملکرد ورزش را به شدت بالا می‌برد. با اینحال این تنها مزیت کراتین نسیت چراکه مطالعات جدیدتر اثر این مکمل پروتئینی را بر بیماری‌های بالینی چون دیابت را هم ثابت می‌کند.

بر اساس شواهد اولیه‌ی موجود مکمل کراتین می‌تواند بر متابولیسم گلوکز تاثیرگذار باشد. باید گفت که ورزش، سنگ‌بنای مدیریت دیابت در کنار رژیم غذایی است. فعالیت فیزیکی منظم منجر به تغییرات شدید متابولیک می‌شود. این فرآیند اثر مستقیم بر بهبود جذب گلوکز ماهیچه و افزایش محتوای گلیکوژن دارد. حال مکمل کراتین به عنوان یک راهکار می‌تواند  سازگاری فیزیولوژیکی و متابولیک را برای ورزش افزایش داده و شرایط مقاومت انسولین را حفظ کند. (لازم است یادآوری کنیم برای این فرضیه هنوز داده‌های پشتیبانی لازم را نداریم.)

مکمل کراتین بهبود دهنده‌ی افزایش متابولیسم گلوکز

بر اساس آمارهای موجود حدود ۲۸۵ میلیون نفر در سال ۲۰۱۰ مبتلا به دیابت بوده‌اند. تقریبا همه‌ی مبتلایان به این بیماری متابولیکی بر اساس توصیه‌ی پزشکشان و آنچه رسانه‌ها در این باب فرهنگسازی می‌کنند می‌دانند که همراه شدن رژیم غذایی با فرآیند داروهای درمانی و بالا بردن فعالیت‌های فیزیکی می‌تواند به آن‌ها در کنترل این وضعیت و بالا بردن کیفیت زندگیشان کمک شایانی کند.

اهمیتی که ورزش در بهبود حساسیت به انسولین از خود نشان می‌دهد خود به این سوال که چرا کراتین موجب افزایش متابولیسم گلوکز می‌شود نقش مهمی دارد. درواقع کراتین با بالا بردن توان بدنی فرد برای انجام ورزش بیشتر و با کیفیت‌تر به طور غیرمستقیم روی کنترل قند خون اثرگذار است.

تحقیقات حوزه‌ی پزشکی و ورزشی اثر معنی‌دار مکمل کراتین در کنار برنامه‌ی ورزشی و رژیم غذایی در کنترل قند خون را به اثبات رسانده است. نتایج به دست‌آمده حاکی از فواید مکمل کراتین در درمان دیابت است.

اهمیت موضوع آنجاست که کراتین با بالا بردن غلظت پروتئین انتقال‌دهنده‌ی گلوکز به داخل و خارج سلول موجب افزایش قدرت عضلانی فرد و بالارفتن متابولیسم گلوکز وی می‌شود. وقتی از غلظت بالای پروتئین انتقال دهنده‌ی گلوکز به داخل و خارج سلول صحبت می‌کنیم اهمیت بهبود عملکرد انسولین، مصرف گلوکز و افزایش ذخیره‌ی گلیکوژنی به همراه ورزش مدنظرمان است.

جالب‌تر اینجاست حتی در زمان‌های بی‌تحرکی افزایش غلظت این پروتئین منجر به حفظ توده‌ی عضلانی و قدرت افراد شده و در دوران نقاهت در اثر آسیب‌دیدگی مانع از دست رفتن حجم می‌شود.

مروری بر سایر فواید مکمل کراتین:

1. بالا بردن ظرفیت بازتوانی و هوازی از دیگر فواید مکمل کراتین:

مطالعات زیادی در این باب انجام‌شده است که خروجی آن‌ها نشان از بهتر شدن قدرت و ترکیب بدنی دارد.  با این حال برای اینکه از مواهب این مکمل ارزشمند بهره ببرید ضرورتی ندارد حتما ورزشکار  قدرتی باشید کما اینکه بالاتر از اثرات مثبت این مکمل بر مبتلایان به دیابت هم گفتیم.

از طرفی ورزشکاران مقاومتی می‌توانند از  فواید مکمل کراتین به شکل ویژه‌ای بهره ببرند، اضافه کردن کراتین به رژیم غذایی این گروه به افزایش ذخایر گلیکوژنی ایشان کمک می‌کند. در مطالعه‌ای نتایج به دست آمده موءید این مطلب بود که دریافت کراتین پیش از شروع بارگیری کربوهیدرات در مقایسه با قبل از بارگیری، حدود ۳۵ درصد محتوی گلیکوژنی را افزایش می‌دهد.

2. نقش کراتین در پیشگیری از ابتلا به پوکی استخوان

در هر ۳ شکستگی در زنان بالای ۵۰ سال و در ۵ شکستگی در مردان، می‌توان گفت یکی از آ‌ن‌ها به علت پوکی استخوان رخ داده است. با اینکه پوکی استخوان از زنان قربانیان بیشتری گرفته اما مرگ و میر در اثر شکستگی لگن در مردان حدود ۲۰ درصد بالاتر از زنان است.

تمرین‌های مقاومتی به عنوان یکی از راهکاری افزایش توده‌ی معدنی استخوان‌ها مورد تایید متخصصان ورزشی پزشکی است. افزایش توده‌ی معدنی استخوان نتیجتا منجر به ایجاد سدی  در مقابل ابتلا به پوکی استخوان عمل می‌کند.

3. نقش کراتین در کاهش استرس اکسیداتیو

پدیده‌ی استرس اکسیداتیو فقط در ورزشکاران استقامتی روی نمی‌دهد؛ بلکه هر ورزشکاری که درگیر تمرین‌های شدید است در معرض چنین خطری بوده و مصرف مکمل کراتین می‌تواند  یک بایدِ جدی برای جلوگیری از چنین وضعیتی باشد.

4. محافظت از تهدیدهای فیزیکی مغز توسط کراتین:

بر اساس مطالعات انجام‌شده کراتین اثر محافظتی بالاییی در برابر آسیب‌های فیزیکی مغزی ایفا می‌کند.