یکی از روش های تشخیصی است که به نوعی عکس برداری رنگی با یک آزمون گفته می شود که رگ های خونی را مورد بررسی قرار می دهد، آنژیوگرافی قلب است. این عمل برای بیماران مشکوک قلبی انجام می گیرد و گرفتگی رگ ها و درصد آن ها را تشخیص می دهد. این روش یکی از معمول ترین روش هایی است که برای بیماران قلبی مورد استفاده قرار می گیرد. برای این که اطلاعات بیشتری در این زمینه داشته باشید، با پزشکان متخصص در این زمینه گفتگو کردیم و اطلاعاتی در این مورد گردآوری شده است که در ادامه مقاله به آن ها می پردازیم.

آنژیوگرافی قلب

آنژیوگرافی قلب

انواع روش های آنژیوگرافی

متخصصان آنژیوگرافی و قلب دو روش را به کار می گیرند؛ آنژیوگرافی از راه دست و آنژیوگرافی از راه پا.

در روش دست از رگ مچ دست استفاده می شود و در روش دوم از رگ کشاله ران برای هدایت رنگ به داخل شریان ها استفاده می شود. در این روش پس از انجام آنژیو، باید یک کیسه شنی در کشاله ران قرار داده شود تا خونریزی قطع شود ولی در روش آنژیو دست کار راحت تر است و خونریزی سریع تر بند می آید.

آنژیوگرافی از راه دست

آنژیوگرافی از راه دست

آنژیوگرافی چگونه انجام می گیرد؟

طبق گفته پزشکان متخصص آنژیوگرافی، بیمار باید به پشت روی تخت دراز بکشد، در اکثر اوقات بهتر است بدن و پای بیمار با کمربند بسته شود تا امکان تحرک زیاد وجود نداشته باشد. قبل از انجام عمل آنژیوگرافی، دوربین با اشعه ایکس از زوایای مختلف بدن عکس می گیرد.

کاتتر از طریق دست یا کشاله ران باید وارد شود. این نواحی باید توسط محلول های مخصوص کاملا ضد عفونی و تمیز شوند و کمی ماده بی حس کننده در این ناحیه تزریق شود.

طبق نظر پزشک احتمالاً برشی کوچک در این ناحیه ایجاد می شود. علاوه بر پزشک، یک یا دو پرستار نیز بالای سر بیمار حضور دارند. یک رگ در ناحیه مورد نظر از بیمار گرفته می شود.

پزشکان فعال در این زمینه سعی می کنند کمترین مقدار مواد بی حس کننده را به بیمار تزریق کنند. طبق نظر پزشک، مقدار مناسبی برای آرامش بخشی بیمار به او تزریق می شود.

اطلاعاتی که در این زمینه از پزشکان متخصص به دست آوردیم نشان می دهد اکثر این فعالیت ها توسط پرستاران انجام می گیرد و بررسی و نظارت بر عهده پزشک است.

در گفتگویی که با دکتر صادقی قهرودی متخصص قلب درباره آنژیوپلاستی قلب و آنژیوگرافی قلب داشتیم ایشان اذعان داشتند : ماده حاجب از داخل کاتتر به عروق کرونر تزریق می شود. ممکن است بیمار در این زمان احساس گرگرفتگی کند و حتی احتمال درد نیز وجود دارد که باید به پزشک اعلام شود. حرکت ماده حاجب توسط دوربین اشعه ایکس مورد بررسی قرار می گیرد و به پزشک کمک می کند تا در صورتی که رگ های قلب دچار گرفتگی و تنگی است، تشخیص داده شود.

این پزشک متخصص عنوان کرد، ممکن است در حین آنژیوگرافی پزشک بر اساس مشاهدات خود تصمیم بگیرد اقداماتی دیگر مانند باز کردن رگ ها به روش آنژیوپلاستی را نیز انجام دهد. تصمیم این کار بر عهده پزشک و بر اساس دیده های او در زمان آنژیوگرافی گرفته می شود.

سؤالی که اینجا پیش می آید، وضعیت هوشیاری بیمار است، پزشک متخصص قلب در این زمینه می گوید: بیمار هنگام این عمل کاملا هوشیار است و حتی تمامی مراحل را می بیند. عمل آنژیوگرافی حدود یک ساعت طول می کشد و ممکن است در این بین از بیمار خواسته شود یک سری کارها را هم انجام دهد. به عنوان مثال سرفه کردن، تغییر موقعیت دست، حبس نفس، نفس عمیق و … از این موارد هستند.

الکترودها روی سینه بیمار نصب هستند و نوار قلب را به صورت دائم ثبت می کنند، علاوه بر این احتمال استفاده از مواد ضد انعقاد خون نیز برای اجتناب از انعقاد خون به بیمار تزریق گردد.

نحوه انجام آنژیوگرافی قلب

نحوه انجام آنژیوگرافی قلب

مراقبت های پس از آنژیوگرافی

پس از انجام عمل آنژیوگرافی مراقبت هایی توسط پزشک، پرستار و بیمار باید انجام گیرد. این مراقبت ها را از زبان پزشک متخصص آنژیوگرافی می شنوید.

پس از انجام عمل، باید بیمار ۵ تا ۶ ساعت بدون حرکت باشد و در روش ورید کشاله ران، از کیسه شن برای کنترل خونریزی استفاده می شود. همچنین از عروق قلب عکسبرداری انجام می گیرد تا درصد گرفتگی احتمالی آن ها مشخص شود.

اگر آنژیوگرافی قلب با روش شریان دست یا رادیال انجام گیرد، مریض بلافاصله می تواند حرکت کند ولی باید ۴ تا ۵ ساعت تحت نظر باشد.

معمولاً بیمار حداکثر یک روز پس از عمل آنژیوگرافی از بیمارستان مرخص می شود و باید بر اساس دستور پزشک و با توجه به شرایط او تا چند روز استراحت داشته باشد.

ممکن است در حین عمل پزشک متوجه شود که مشکلاتی در شریان های قلب وجود دارد و نیاز به بستری شدن بیمار و انجام عمل های جراحی دیگر بر روی قلب باشد.

مراقبت های پس از آنژیوگرافی

آیا عمل آنژیوگرافی عوارضی را به دنبال دارد؟

آنژیوگرافی یکی از روش های کم خطر است ولی با این وجود مانند هر عمل دیگری ممکن است عوارض یا خطراتی را به همراه داشته باشد.

هر چند این روش به وفور مورد استفاده قرار می گیرد ولی در مواردی نادر ممکن است در حین عمل مشکلاتی به وجود آید. این مشکلات در اکثر مواقع بسته به مهارت پزشک دارد.

ممکن است در طی فشاری که آنژیوگرافی توسط بالن به رگ ها وارد می کند، رگ دچار پارگی شود. البته در هر بیمارستانی که این عمل انجام می گیرد، پزشک جراح قلب آمادگی کامل را باید داشته باشد تا بتواند در صورت بروز این مشکل بیمار را سریعاً به اتاق عمل منتقل و درمان های لازم را انجام دهد.

خطراتی مانند سکته قلبی و مغزی، عفونت در محل تزریق، واکنش به رنگ، نارسایی کلیه، خونریزی و … جزو عوارض آنژیوگرافی است که در بیمارانی نادر دیده می شود و البته یک متخصص قلب، خوب می داند ریسک ها و مزایای این روش چگونه در جهت افزایش بهبودی در بیمار استفاده می شود، در حقیقت علم پزشکی بر پایه منافع بیمار پایه ریزی شده و آنچه که برای بیمار مزیت بیشتری دارد انجام می شود، پزشکان فوق تخصص در تهران و سایر استان ها سالهاست که از این روش ها برای نجات جان بیمار استفاده می کنند.

در عین حال ریسک این عمل بسیار اندک بوده و یک روش تشخیصی مناسب است که کاملا تحت نظارت و با حساسیت بالا انجام می گیرد. از این رو نگرانی از بابت مشکل به خصوص در بیمارانی که مشکلات عمده ای در قلب خود ندارند وجود ندارد.

دکتر صادقی قهرودی فوق تخصص آنژیوپلاستی قلب

نظر خود را بیان کنید