یکی از مشکلات رایجی که معمولاً در اثر عمل جراحی بازسازی رباط صلیبی برای افراد به وجود میآید، این است که زانوی آنها مانند قبل صاف نمیشود. این معضل در طولانیمدت میتواند باعث ضعف عضلات چهار سر ران و درد شدید در زانو شود. اما بررسیهای محققان نشان داده است که مشکل خشک و سفت شدن ناحیه زانو زمانی شدیدتر میشود که عمل جراحی بلافاصله بعد از پاره شدن رباط صلیبی انجام شود. معمولاً در این بازه زمانی التهاب ناحیه زانو در بالاترین سطح ممکن قرار دارد و این مسئله احتمال خشک شدن زانو پس از عمل جراحی بازسازی رباط صلیبی را بهشدت افزایش میدهد.
از طرفی پزشکان تشخیص دادهاند که اگر عمل جراحی را تا زمانی که التهاب ناحیه زانو فروکش کند، به تعویق بیفتد، میتوان عارضه خشک شدن زانو پس از عمل جراحی را به حداقل رساند. اما در طول این مدت بهمنظور آمادهسازی زانو برای عمل جراحی بازسازی رباط صلیبی باید تمریناتی را در دستور کار قرار داد. این تمرینات کمک میکند که زانو بهخوبی برای عمل جراحی مهیا و آماده شود و پس از عمل دامنه حرکت زانو به حالت طبیعی برگردد. در ادامه با ما همراه باشید تا به معرفی این تمرینات ورزشی بپردازیم.
اجرای تمرینات قبل از عمل بازسازی رباط صلیبی چه نتایجی را به همراه میآورد؟
قبل از پرداختن به معرفی تمرینات ورزشی لازم است تا به معرفی تعدادی از مهمترین مزایای انجام آنها قبل از عمل جراحی بازسازی رباط صلیبی بپردازیم. این مزایا عبارتاند از:
- دامنه حرکتی زانو قبل از عمل به حالت طبیعی نزدیک میشود.
- عوارض عمل جراحی به حداقل مقدار ممکن کاهش پیدا میکند.
- درد و تورم ناحیه زانو قبل از عمل کاهش مییابد.
- عضلات اطراف ناحیه رباط صلیبی تقویت میشود و این مسئله در توانبخشی فرد کاملاً اثرگذار است.
- بیمار از نظر شرایط روحی و روانی آماده عمل جراحی میشود.
اقداماتی که قبل از عمل جراحی بازسازی رباط صلیبی انجام میشود، در چند دسته تقسیم میشود؟
بهمنظور آمادهسازی زانو برای جراحی بازسازی رباط صلیبی لازم است که اقدامات ضروری را در سه دسته زیر با نظر پزشک معالج خود انجام دهید:
۱. با نظر پزشک زانو را بیحرکت کنید
گاهی اوقات آسیبدیدگی در ناحیه زانو فراتر از حد معمول است. در این شرایط برخی از پزشکان تشخیص میدهند که فرد آسیبدیده با استفاده از زانوبند و عصا تلاش کند تا از حرکت کردن زانوی خود جلوگیری کند. این مرحله باید تا جایی ادامه پیدا کند که فرد بتواند کنترل مناسبی روی عضلات خود پیدا کند. البته استفاده طولانیمدت باعث ضعیف شدن عضله چهار سر ران میشود و چندان توصیه نمیگردد.
۲. درد و تورم ناحیه زانو باید کنترل شود
در این مرحله باید قبل از عمل بازسازی رباط صلیبی درد و التهاب در ناحیه زانو کنترل شود. استفاده از کمپرس یخ روی زانو به صورت روزانه میتواند در کاهش التهاب بسیار مؤثر باشد. همچنین داروهای دیگری نیز هستند که برای این منظور با تشخیص پزشک تجویز میشود. برخی از این داروهای ضد درد و التهاب عبارتاند از:
· ادویل
· ناپروکسن
· دیکلوفناک
۳. تلاش برای برگرداندن دامنه طبیعی حرکت زانو باید در اسرع وقت صورت بگیرد
هرچقدر که دامنه طبیعی حرکت زانو، سریعتر بهپای فرد برگردد، قطعاً میتوان نسبت به بهبود سریعتر فرد امیدوار بود. برای این منظور مجموعهای از تمرینات ورزشی در نظر گرفته شده است که در ادامه قصد داریم به معرفی آنها بپردازیم.
تمرینات ورزشی که قبل از عمل جراحی بازسازی رباط صلیبی باید انجام داد
تمرینات ورزشی برای این منظور صورت میگیرد که فرد قبل از عمل جراحی بازسازی رباط صلیبی تا جایی که امکان دارد، به حالت طبیعی خود نزدیک شود. این تمرینات باید با نظر پزشک معالج صورت بگیرد. برخی از مهمترین تمرینات ورزشی که برای این منظور توصیه میشود، عبارتاند از:
۱. تمرینات مناسب برای صاف شدن زانو
برخی از تمرینات ورزشی با هدف صاف شدن زانوی فرد انجام میشوند. این تمرینات به شرح زیر هستند:
· دو صندلی با ارتفاع یکسان را مقابل یکدیگر قرار دهید. روی یکی از آنها بنشینید و پاشنه پای خود را روی دیگری قرار دهید. عضلات ران خود را شل کنید. به این ترتیب زانوی شما با توجه به وزن خودش آویزان میشود و در نتیجه بیشترین میزان کشش حاصل میشود.
· یک حوله یا پارچه را تا کنید. روی یک میز دراز بکشید و حوله را زیر پاشنه پای خود قرار دهید. شرایط باید به گونه باشد که حس کنید عضلات پشت ران شما از سطح زمین جدا شده است. در حالت پا در حالت کشش قرار میگیرد. این تمرین را روزانه بین ۳ تا ۴ بار و هر مرتبه بین ۱۰ تا ۱۵ دقیقه تکرار کنید.
· به روی شکم در روی یک تخت دراز بکشید. پاهای خود را از بالای زانو به حالت آویزان در بیاورید. در این حالت زانو شما تحت کشش قرار میگیرد.
۲. تمرینات مناسب برای خم کردن زانو
دستهای دیگر از تمرینات ورزشی قبل از عمل جراحی بازسازی رباط صلیبی مربوط به ایجاد توانمندی برای خم کردن زانو است. این تمرینات به صورت زیر هستند:
· لبه یک میز بنشینید و اجازه دهید تا زانو با استفاده از نیروی جاذبه به سمت پایین خم شود.
· روی تخت یا زمین دراز بکشید. کف پای خود را به دیوار بچسبانید. در حالت ابتدایی تا جایی که امکان دارد پا را صاف کنید. سپس اجازه دهید تا کف پای شما سر بخورد و به سمت پایین حرکت کند. این مسئله باعث میشود که قابلیت خم شدن بهزانو شما برگردد. برای واردکردن فشار بیشتر بهپای آسیبدیده میتوانید پای مخالف را روی آن قرار دهید.
· روی زمین بنشینید. پای خود را دراز کنید. بهگونهای که پاشنه پای شما به طور کامل روز زمین قرار بگیرد. در ادامه سعی کنید که پاشنه پا را به سمت باسن خود بکشید. این کار را تا جایی که امکان دارد، ادامه دهید. در حد نهایی پنج ثانیه تحمل کنید و مجدداً پاشنه پا را به حالت اولیه برگردانید.
· حرکت قبل را میتوانید به شکل دیگر نیز انجام دهید. ناحیه پایین زانو خود را با دو دست بگیرید و پاشنه پا را به سمت باسن خود بکشید. این حرکت در مقایسه با حرکت قبلی آسانتر است و اگر حرکت قبلی مشکل است، این حرکت را انجام دهید.
۳. تمرینات مناسب برای تقویت قدرت عضلانی
این مرحله از تمرینات قبل از عمل جراحی بازسازی رباط صلیبی باید زمانی آغاز شود که زانو از نظر میزان خم شدن به حالت طبیعی برگردد. برای تقویت قدرت عضلانی میتوانید مجموعه اقدامات زیر را انجام دهید:
· دوچرخه ثابت در حالت آرام میتواند کمک زیادی به تقویت عضلات بکند. سعی کنید روزانه دو بار بین ۱۰ تا ۲۰ دقیقه از دوچرخه ثابت استفاده کنید.
· راهرفتن در آب نیز برای تقویت قدرت عضلات پا بسیار مؤثر است.
· تردمیل نیز میتواند گزینه مناسبی برای تمرینات تقویت عضلات پا باشد.
کلام پایانی
در این مقاله با مجموعهای از اقدامات که باید قبل از جراحی بازسازی رباط صلیبی انجام داد، آشنا شدیم. یک نکته دیگر که لازم است در انتها به آن اشاره کنیم، مسئله آمادگی ذهنی فرد برای عمل جراحی است. برای این منظور قطعاً به همکاری خانواده و همکاران خود نیاز خواهید داشت. سعی کنید فعالیتهای ورزشی را زیر نظر فیزیوتراپ پیگیری کنید و تا جایی که امکان دارد، نگرانی و اضطراب را از خود دور کنید.
اما نباید فراموش کنید که برای عمل جراحی بازسازی رباط صلیبی حتماً باید از پزشکان متخصص و توانمندی نظیر دکتر آرش شرافت وزیری کمک بگیرید. دکتر شرافت وزیری در سال ۱۳۸۸ موفق به اخذ بورد تخصصی جراحی استخوان و مفاصل از دانشگاه تهران شده است و پس از آن دورههای فوق تخصص را در کشورهای آلمان و اتریش پشت سر گذاشته است. دکتر شرافت وزیری سالها است که در زمینه جراحی زانو و بازسازی رباط صلیبی، ورزشکاران حرفهای زیادی را درمان کرده است. ایشان ضمن دانش پزشکی، در زمینه مربیگری بدنسازی نیز سالها است که فعالیت میکند و به همین جهت گزینه بسیاری مناسبی برای بازسازی رباط صلیبی به شمار میرود.