کرونا یا همان کووید ۱۹ ماه هاست که کابوس روز و شب مان شده و مدام به دنبال پاسخ این سوال هستیم که “بالاخره چه زمانی این ویروس به طور کلی از بین خواهد رفت؟” تا پیش از گرم شدن هوا محققان بر این باور بودند که شاید تابستان بتواند به از بین رفتن این ویروس کمک کند، اما این تصور فقط با توجه به حساسیت ویروس به دما مطرح شده بود. همانطور که هر روز در اخبار مشاهده می کنید، کووید ۱۹ ثابت کرده که یک ویروس کاملا غیرقابل پیش بینی است و از این رو نمی توان با قطعیت در مورد آن نظر داد. در این مطلب به بررسی برخی از مطالعاتی که در زمینه این ویروس انجام شده می پردازیم. لطفا با ما همراه باشید.
نویسندگان یک مطالعه اخیر، که در مجله انجمن پزشکی کانادا منتشر شده، بررسی کردند که آیا تعطیلی مدرسه و سایر مداخلات بهداشت عمومی منجر به کند شدن شیوع همه گیر COVID-19 می شود یا خیر؟ علاوه بر این، تاثیر عوامل جغرافیایی، جوی، دما و رطوبت را بر روی این ویروس ارزیابی کردند.
همانطور که انتظار می رفت، نویسندگان دریافتند که مداخلات بهداشت عمومی به شدت در کاهش رشد اپیدمی تاثیرگذار بوده است و در کمال تعجب طی آزمایشاتی که صورت گرفت، متوجه شدند که شیوع کروناویروس ارتباط زیادی با دمای هوا ندارد.
ویروسها و دما
دانشمندان دریافته اند که شیوع آنفلوانزا با تغییرات آب و هوا همراه است. آنفولانزا اغلب در ماه های سرد سال خودش را نشان می دهد و افراد را درگیر می کند. اگرچه دانشمندان هنوز در حال تحقیق در مورد این موضوع هستند، اما کاهش تعداد موارد ابتلا به آنفولانزا در ماه های گرم تر سال، احتمالاً به دلیل درجه حرارت بالاتر، رطوبت بالاتر یا تابش بالاتر نور خورشید است. این واقعیت که مدارس در فصل تابستان تعطیل هستند نیز می تواند در کاهش خطر شیوع آنفلوانزا نقش داشته باشد.
در مطالعه اخیر، محققان بر داده های بدست آمده از “مناطق ژئوپلیتیک با شیوع سندرم کووید ۱۹” در طول ۲ هفته مجزا تمرکز نمودند. آن ها هفته اول یعنی ۷ تا ۱۳ مارس ۲۰۲۰ را به عنوان دوره نوردهی دسته بندی کردند. در این میان محققان توجه زیادی به عرض جغرافیایی، دما، رطوبت، بسته شدن مدارس، محدودیت های اجتماعات و معیارهای فاصله فیزیکی داشتند. سپس، آنها افزایش تعداد موارد ابتلا به کووید ۱۹ را طی ۱۴ روز بعد، یعنی بعد از دوره نهفتگی بیماری بررسی کردند. به عبارت دقیق تر آن ها میزان موارد ابتلا را در ۲۱ الی ۲۷ مارس بررسی کرده و سپس تاثیر مواردی مانند دما، رطوبت و میزان تابش خورشید را مورد بررسی قرار دادند.
تجزیه و تحلیل
در تحلیل این داده ها، محققان متغیرهای زیادی را مورد بررسی قرار دادند. از جمله این متغیرها می توان به درصد ساکنین ۶۵ سال و بالاتر، تراکم جمعیت، نزدیکی به مناطق گسترش اپیدمی مانند ووهان و میانگین امید به زندگی اشاره کرد.
برای تجزیه و تحلیل از داده های ۱۴۴ منطقه ژئوپلیتیکی، شامل ۳۷۵.۶۰۹ مورد ابتلا به COVID-19 استفاده شده است. مناطقی مانند چین (که اپیدمی در حال نزول بود)، ایتالیا، ایران و کره جنوبی (که اپیدمی در آن ها به نقطه اوج خود رسیده بود) در این مطالعه بررسی نشدند.
نتیجه مطالعات شبانه روزی محققان حاکی از آن بود که ” در طول دوره ۱۴ روزه یا همان دوره نهفتگی، رشد اپیدمیک COVID-19 با عرض جغرافیایی و دما مرتبط نبوده است.”
محققان از این نتایج تعجب کرده بودند، دکتر Peter Jüni از دانشگاه تورنتو کانادا که یکی از نویسندگان این مطالعه بود، می گوید: “ما یک مطالعه مقدماتی را انجام داده بودیم که نشان می داد هم عرض جغرافیایی و هم دما می توانند در کاهش روند شیوع ویروس نقش داشته باشند، اما وقتی مطالعه را در شرایط بسیار سخت تر تکرار کردیم، نتایج معکوسی را شاهد بودیم.”
محققان رابطه ای بین رشد اپیدمی و رطوبت نسبی و مطلق شناسایی کردند اما زمانی که تجزیه و تحلیل های دقیق تر انجام شد، این روابط تضعیف شد. با این حال، نویسندگان بر این باورند که رطوبت نسبی و مطلق هر دو نقش کوچکی در کاهش شیوع اپیدمی ایفا می کنند، اما این باور هنوز در حد یک فرضیه است.
با توجه به اینکه برخی از کشورها مداخلات بهداشت عمومی را تا حدودی آزاد کرده اند، یافته ها حائز اهمیت است.
پروفسور Dionne Gesink، نویسنده ای است که در این مورد توضیح می دهد: “هامنطور که از نتایج تحقیقات پیداست قرار نیست تابستان تغییری در روند شیوع کووید ۱۹ ایجاد کند. از طرف دیگر هرچه مداخلات بهداشت عمومی مانند پیشگیری از حضور در تجمعات گسترده، تعطیلی مدارس و فاصله گذاری اجتماعی یا قرنطینه بیشتر رعایت شود، تأثیر آن بر کند شدن رشد اپیدمی بیشتر خواهد بود. این مداخلات واقعاً مهم هستند، زیرا تنها راهکارهای موثر در پیشگیری از ابتلا به ویروس محسوب می شوند.”
نویسندگان نیز محدودیت های خاصی در تحقیقات خود دارند. به عنوان مثال، همه کشورها داده های مربوط به COVID-19 را به یک روش یکسان جمع آوری نمی کنند و این چیزی ست که تخمین ها و مقایسه های معتبر را دشوار می سازد.
با این حال، به طور کلی، یافته های دانشمندان حاکی از آن است که بعید به نظر می رسد که فصل پیش رو نقش مهمی در کند شدن رشد اپیدمی COVID-19 داشته باشد.
و اما سخن پایانی …
حالا که متوجه شدیم رسیدن تابستان هم نمی تواند ما را از شر این ویروس خلاص کند، باید بیش از پیش بر روی دستورالعمل های پیشگیرانه مانند دوری از تجمعات گسترده، رعایت بهداشت شخصی و… تکیه کنیم، به یاد داشته باشید که هر چه دستورالعمل های گفته شده بیشتر مورد توجه قرار گیرد، روند رشد اپیدمی نیز کند تر خواهد بود.