پزشک عمومی
این مقاله تایید شده است اما تنها جنبه اطلاع رسانی دارد.

کیست شکلاتی چیست؟

همه چیز درباره کیست های شکلاتی و عوارض آنها

کیست های شکلاتی کیست های غیر سرطانی هستند که غالبا پر از مایع بوده و عموما در داخل تخمدان ها رشد می کنند. آنها نام خود را از ظاهر قهوه ای و قیر مانندشان می گیرند که شبیه به شکلات ذوب شده است.

معمولا به این کیستها اندومتروز تخمدان نیز می گویند. این کیست ها به دلیل انباشته شدن خون قاعدگی و بافت های قدیمی تخمدان که حفره های کیست را پر می کنند به این رنگ در می آیند. کیست های شکلاتی می توانند در درون یکی از تخمدان ها یا هر دو و به صورت تکی و یا چند تایی رشد کند.

بنیاد اندومتروز امریکا تخمین زده است که کیست های شکلاتی در ۲۰ تا ۴۰ درصد از زنان مبتلا به اندومتروز به وجود می ایند. اندومتروز اختلال شایعی است که در آن بخش داخلی رحم، که زهدان نام دارد بیش از حد رشد کرده ، از رحم بیرون زده و روی تخمدان ها، لوله های فالوپ و سایر نقاط تولید مثل بدن زن را می گیرد. رشد بیش از حد این پوشش باعث درد شدید و گاهی ناباروری خواهد شد. کیست های شکلاتی یکی از عوارض ابتلا به اندومتروز هستند و اغلب با اختلالات شدیدتری همراه می باشند.

کیست های شکلاتی

علائم این کیست ها چیست؟

کیستهای شکلاتی ممکن است باعث بروز برخی علائم اشکار در بعضی از زنان شوند لکن، سایر زنان ممکن است علائم خاصی را تجربه نکنند. البته اندازه ی کیست در میزان درد و یا شدت ان تاثیر خاصی ندارد. این به دان معنی است که زنی که دارای یک کیست کوچک است ممکن است علائم خاصی را تجربه کند، در حالی که فردی با یک کیست شکلاتی بزرگ ممکن است هیچ علامتی نداشته باشد. این گونه کیست ها می توانند دارای اندازه های متفاوتی از ۲ تا ۲۰ سانتی متر باشند. علائم این کیست ها درست شبیه علایم اندومتروز است. برخی از این علایم عبارتند از:

  • پریودهای بی نظم و دردناک
  • درد لگنی که هیچ ربطی به چرخه قاعدگی ندارد
  • درد در هنگام رابطه جنسی
  • ناباروری در برخی از زنان

اگر کیست های شکلاتی بترکند، می توانند درد شدید و ناگهانی شکمی را در قسمتی از بدن که کیست در ان قرار دارد ایجاد نمایند. پارگی و ترکیدن کیست می تواند شرایط اورژانسی را برای بیمار ایجاد کند. در صورتی که حس کردید کیستتان پاره شده، فورا به پزشک مراجعه کنید.

چه چیزی باعث ایجاد کیست های شکلاتی می شود؟

بحث های زیادی در مورد چگونگی و چرایی تشکیل کیست های شکلاتی وجود دارد. یکی از نظریه ها این است که این کیست ها از طریق چیزی به نام قاعدگی بازگشتی به وجود می ایند که ممکن است یکی از عوارض ابتلا به اندومتروز باشد. هر ماه، به دلیل نوسان هورمون های استروژن و پروژسترون، پوشش رحم رشد می کند و پس از آن اکثر زنانی که در سن باروری قرار دارند پریود می شوند. اما تصور می شود که در زنان مبتلا به کیست های شکلاتی، به جای اینکه خون قاعدگی و بافت های ریخته شده از مهبل (واژن) خارج شوند، به یک یا هر دو تخمدان می چسبند و در نهایت به درون تخمدان نفوذ کرده و باعث ایجاد کیست می شوند.

پوشش این کیست ها بسیار شبیه پوشش رحم عمل می کند. این پوشش رشد می کند و سپس در پاسخ به افزایش و کاهش ماهانه ی هورمون های زنانه کنده می شود. اما به جای این که از بدن خارج شود، به درون حفره کیست می ریزد و با ایجاد التهاب عملکرد تخمدان ها را مختل می کند.

چگونه کیست شکلاتی تشخیص داده می شوند؟

پزشک شما ممکن است در شرایط زیر سونوگرافی لگن را برایتان تجویز کند:

در طول آزمایش لگن ، وجود کیست را در این ناحیه تشخیص دهد

بر اساس علائمی که دارید معتقد باشد که شما به اندومتروز مبتلا هستید

شما دچار نازایی غیر قابل توضیحی باشید.

سونوگرافی یک راه قطعی برای تشخیص کیست هاست. اما لزوما نمی توان به وسیله ی ان نوع کیست را تشخیص داد. برای تشخیص دقیق کیست های شکلاتی، دکتر مایع و باقی مانده ی داخل کیست را از ان خارج می کند. این کار معمولا با بیوپسی سوزنی انجام می شود. در طول بیوپسی سوزنی، دکتر از سونوگرافی استفاده خواهد کرد تا بتواند سوزن را از طریق مهبل به داخل کیست موجود در تخمدان وارد کند. سپس مایع استخراج شده زیر میکروسکوپ مورد بررسی قرار می گیرد. پزشک شما می تواند با استفاده از نتایج بیوپسی سوزنی، نوع کیست را تشخیص دهد.

چگونگی درمان کیست های شکلاتی؟

درمان اینگونه کیست ها به چندین عامل بستگی دارد:

  • سن
  • علائم
  • اینکه یکی از تخمدان ها به این عارضه مبتلا شده یا هر دو کیست؟
  • اینکه می خواهید در اینده باردار شوید یا نه

اگر کیست کوچک باشد و علایم خاصی نداشته باشد، پزشک می تواند درمانی را که مبتنی بر مراقبت است پیشنهاد کند. علاوه بر این پزشک ممکن است داروهایی را پیشنهاد کنند که مانع از تخمک گذاری تخمدان ها شوند، مانند قرص های کنترلی. این داروها می توانند به کنترل درد و کند شدن رشد کیست ها کمک کنند، اما هرگز جنبه ی درمانی ندارند. جراحی کیست ها، که سیستکتومی تخمدان نام دارد روش دیگری است، که برای درمان کیست های شکلاتی توصیه می شود. این روش زمانی مورد استفاده قرار می گیرد که علایم زیر بروز کنند:

  • درد
  • کیست های بزرگتر از ۴ سانتیمتر
  • کیست هایی که ممکن است سرطانی باشند (اما بررسی سال ۲۰۰۶ نشان داد که کمتر از ۱ درصد از این کیست ها به کیست های سرطانی تبدیل میشوند)
  • ناباروری

عمل جراحی معمولا با استفاده از یک لاپاروسکوپ انجام می شود. لاپاروسکوپ لوله ای نازک و بلند است که در انتهای آن یک چراغ و یک دوربین قرار دارد و پزشک با استفاده از ان می تواند کیست ها را مشاهده کرده و بردارد. پزشک لاپاروسکوپ را از طریق یک برش کوچک وارد بدن می کند. معمولا بر سر این که عمل جراحی باعث آسیب به بدن زن یا عدم باروری می شود یا نه بحث هایی وجود دارد. زیرا حتی اگر جراح بسیار ماهر هم باشد باز هم این امکان وجود دارد که، بافت سالم تخمدان به همراه کیست برداشته شود. این امر ممکن است بر عملکرد تخمدان تأثیر منفی داشته باشد. با این حال، التهاب و محیط سمی که کیست شکلاتی ایجااد می کند ممکن است نسبت به جراحی تاثیر بیشتری بر باروری فرد داشته باشد. بنابراین قبل از شروع درمان، تمام گزینه ها و نگرانی های خود را با پزشک خود در میان بگذارید.

کیست های شکلاتی چه تاثیری بر روی باروری دارند؟

کیست های شکلاتی می توانند به بافت سالم تخمدان حمله کنند و به ان آسیب برسانند. این امر می تواند تهدید جدی ای برای باروری یک زن باشد. درمان این کیست ها بسیار دشوار است، و جراحی های لگنی رایجی که برای کنترل و یا برداشتن آنها مورد استفاده قرار می گیرند می توانند منجر به زخم تخمدان و کاهش باروری شوند. در مقایسه با زنان سالم زنان دارای کیست های شکلاتی با مشکلات زیر دست و پنجه نرم می کنند:

  • تخمک کمتر
  • تخمک هایی که کمتر به مرحله بلوغ می رسند
  • سطوح بالاتر هورمون تحریک کننده فولیکول (FSH)، که می تواند منجر به بروزمشکلات بیشتر در تخمدان ها شود.
  • کیست های شکلاتی چه تاثیری بر روی باروری دارند؟

علی رغم آسیبی که کیست های شکلاتی به تخمدان ها وارد می کنند، بسیاری از زنانی که دچار این کیست ها شده اند می توانند زندگی طبیعی داشته باشند. یکی از مطالعات انجام شده در سال ۲۰۱۵ زنانی را مورد بررسی قرار داد که دارای چرخه قاعدگی منظمی بودند و کیست های شکلاتی تنها در یکی از تخمدان های انها مشاهده شده بود. محققان دریافتند که ۴۳ درصد از آنها می توانند بارداری طبیعی ای داشته باشند. علاوه بر این لقاح آزمایشگاهی (IVF) یکی دیگر از گزینه هاییست که برای زنان مبتلا به کیست شکلاتی که مشکل باردار شدن دارند وجود دارد.

نظر خود را بیان کنید