براکسیسم چیست؟ (دندان قروچه)

براکسیسم (BRUK-siz-um) یا دندان قروچه بیماری است که در آن دندان ها را به هم می سابانید، به هم می فشارید یا گره می کنید. اگر براکسیسم دارید، ممکن است به طور ناخودآگاه در بیداری (براکسیسم بیدار) یا در طول خواب (براکسیسم در خواب) دندان ها را به هم بسابایند.

براکسیسم در خواب یک اختلال حرکتی مربوط به خواب است. افرادی که در طول خواب دندان قروچه می کنند احتمالا سایر اختلالات خواب را نیز دارند، مانند خروپف و مکث در تنفس (آپنه خواب).

براکسیسم خفیف ممکن است نیاز به درمان نداشته باشد. با این حال، در برخی از افراد، براکسیسم می تواند شدید شود به طوری که منجر به اختلالات فکی، سردرد، دندان های آسیب دیده و مشکلات دیگر شود.

از آنجا که ممکن است براکسیسم خواب داشته باشید و تا زمانی که عوارض آن شدید نشود، متوجه بیماری نمی شوید باید علائم و نشانه های آن را بدانید و به طور منظم به دندانپزشک مراجعه کنید.

علائم براکسیسم

علائم و نشانه های براکسیسم ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• دندان قروچه یا ساییدگی دندان ها با صدای بلند؛ به طوری که همسرتان را از خواب بیدار کند
• دندان های مسطح، شکسته، ترک خورده و یا شل
• مینای ساییده دندان لایه های عمیق تر دندان را در بر می گیرد
• افزایش درد دندان یا حساسیت
• عضلات خسته فک، یا فک قفل شده که به طور کامل باز نمی شوند و یا به طور کامل بسته نمی شوند
• درد فک، گردن یا صورت
• دردی شبیه گوش درد؛ در واقع گوش مشکلی ندارد
• سردرد خسته کننده ای که در گیجگاه آغاز می شود
• آسیب ناشی از دندان قروچه در داخل گونه های شما
• اختلال خواب

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟

اگر دچار علائم بالا هستید یا نگرانی هایی در خصوص دندان ها یا فک خود دارید، به دندانپزشک یا دکتر مراجعه کنید.

اگر متوجه دندان قروچه توسط فرزند خود شدید- یا علائم یا نشانه های دیگری از براکسیسم مشاهده کردید، در جلسه دندان پزشکی به دکتر کودک بگویید.

علل دندان قروچه:

پزشکان به طور کامل نمی دانند چه چیزی سبب براکسیسم می شود، اما ممکن است به علت ترکیبی از عوامل فیزیکی، روانی و ژنتیکی باشد.

براکسیسم بیدار ممکن است به دلیل اضطراب، استرس، خشم، ناامیدی یا تنش باشد. یا ممکن است یک استراتژی مقابله یا یک عادت در طول تمرکز عمیق باشد.

برکسیسم خواب فعالیت دندان قروچه در خواب به همراه انگیختگی می باشد.

عوامل خطر:

این عوامل باعث افزایش خطر بروز براکسیسم می شود:

• استرس: افزایش اضطراب یا استرس می تواند منجر به دندان قروچه شود. همچنین خشم و ناامیدی نیز می تواند منجر به دندان قروچه شود.
• سن: برکسیسم در کودکان رایج تر است اما معمولا در بزرگسالی برطرف می شود.
• نوع شخصیت. شخصیت مهاجم، رقابتی و بیش فعال، خطر بروز براکسیسم را افزایش می دهد.
• داروها و سایر مواد. براکسیسم ممکن است یکی از عوارض جانبی غیررایج داروهای روانپزشکی مانند داروهای ضد افسردگی باشد. سیگار کشیدن، نوشیدنی های کافئین دار یا الکل و مصرف داروهای تفریحی ممکن است خطر برکسیسم را افزایش دهد.
• اعضای خانواده با براکسیسم. براکسیسم خواب در خانواده شیوع پیدا می کند. براکسیسم ممکن است مشکلی ارثی باشد.
• اختلالات دیگر. براکسیسم می تواند با برخی از اختلالات روانی و اختلالات پزشکی مانند بیماری پارکینسون، دمانس، اختلال ریفلاکس معده (GERD)، صرع ، اختلالات مرتبط با خواب مانند آپنه خواب و نارسایی توجه / اختلال بیش فعالی (ADHD) همراه باشد.

عوارض جانبی:

در اغلب موارد، براکسیسم عوارض جدی ایجاد نمی کند. اما براکسیسم شدید ممکن است منجر به:

• آسیب به دندان ها، تاج ها یا فک
• سردرد تنشی
• درد شدید صورت یا فک
• اختلالاتی که در مفصل گیجگاهی‌زیرواره‌ای (temporomandibular joint, TMJ) اتفاق می افتد، درست در مقابل گوش ها، که ممکن است مانند کلیک کردن در هنگام باز و بستن دهان باشد.

تشخیص براکسیسم:

در طول معاینات دندانپزشکی معمول، دندانپزشک نشانه های براکسیسم را بررسی خواهد کرد.

ارزیابی:

اگر علائمی داشته باشید، دندانپزشک تغییرات دندان ها و دهان را بررسی می کند تا ببیند آیا روند بیماری پیشرفت می کند و یا اینکه نیاز به درمان دارید یا خیر.

تعیین علت:

اگر دندانپزشک به بیماری براکسیسم در شما شک کند، سعی می کند علت آن را با پرسش هایی در خصوص بهداشت عمومی، داروها، عادات روزانه و عادات خواب شما تعیین کند.

برای ارزیابی میزان براکسیسم، دندانپزشک ممکن است موارد زیر را بررسی کند:

• حساسیت در عضلات فک
• اختلالات دندانی مشخص، مانند دندان شکسته یا افتاده
• آسیب های دیگر به دندان های شما، استخوان های زیرین و داخل گونه ها، با کمک اشعه ایکس
  معاینه دندانپزشکی می تواند اختلالات دیگری را که موجب اختلال در فک و یا درد گوش شده اند مانند اختلالات مفصل گیجگاهی‌زیرواره‌ای (temporomandibular joint, TMJ) ، سایر مشکلات دندانی یا بیماری های دیگر را شناسایی کند.

ارجاع:

اگر براکسیسم با خواب ارتباط داشته باشد، ممکن است پزشک یک متخصص خواب را به شما معرفی کند. متخصص خواب میتواند آزمایش های بیشتری انجام دهد، مانند مطالعه خواب برای دندان قروچه و تعیین بیماری های دیگر مانند آپنه خواب یا سایر اختلالات خواب.
اگر اضطراب یا سایر مسائل روانشناختی مربوط به دندان قروچه باشد، ممکن است به پزشک یا مشاور ارجاع داده شوید.

راه های درمان براکسیسم

درمان براکسیسم:

در بسیاری از موارد، درمان لازم نیست. در بسیاری از بچه ها، براکسیسم بدون درمان برطرف می شود و بسیاری از بزرگسالان خیلی بد دندان قروچه نمی کنند به همین دلیل به درمان نیاز ندارند. با این حال، اگر مشکل شدید باشد، گزینه های درمان شامل روش های دندانپزشکی، درمان ها و داروها برای جلوگیری از آسیب بیشتر به دندان و تسکین درد یا ناراحتی فک می باشد.
با دندانپزشک یا دکتر خود صحبت کنید تا ببینید چه گزینه ای برای شما مناسب است.

روش های دندانپزشکی:

اگر شما یا فرزندتان براکسیسم دارید، پزشک ممکن است راه هایی برای حفظ یا بهبود دندان های پیشنهاد دهد. اگر چه این روش ها می توانند دندان ها را اصلاح کنند یا ساییدگی را از بین ببرند، اما مانع از براکسیسم نمی شوند:

• گارد محافظ دهان. این گاردها برای جدا نگه داشتن دندان ها طراحی شده اند تا از آسیب ناشی از خرد شدن و دندان قروچه جلوگیری شود. آنها می توانند از مواد اکریلیک سخت یا نرم ساخته شده و برای فک بالا یا پایین مناسب باشند.
• اصلاح دندان. در موارد شدید – زمانی که سایش دندان باعث حساسیت یا عدم توانایی در درست جویدن شود، دندانپزشک ممکن است سطوح دندان ها را تغییر داده یا از تاج ها برای ترمیم آسیب استفاده کند.

داروهای درمان براکسیسم:

به طور کلی، داروها برای درمان براکسیسم بسیار مؤثر نیستند و برای تعیین اثربخشی آن ها، تحقیقات بیشتری لازم است. مثالهایی از داروهایی که ممکن است برای براکسیسم استفاده شوند عبارتند از:

• آرامبخش عضلانی. در بعضی موارد، ممکن است پزشک از شما بخواهد کمی از قبل از خواب این قرص را مصرف کنید.
• تزریق بوتاکس. تزریق بوتاکس، یک نوع سم بوتولینوم، ممکن است به افرادی که دارای براکسیسم شدید هستند و به درمان های دیگر پاسخ نمی دهند، کمک کند.
• داروی اضطراب یا استرس. پزشک ممکن است داروهای ضد افسردگی یا داروهای ضد اضطراب کوتاه مدت برای کمک به مقابله با استرس و سایر مسائل احساسی که ممکن است باعث براکسیسم شما شود را توصیه کند.

شیوه زندگی و درمان های خانگی:

این مراحل مراقبت ممکن است از براکسیسم جلوگیری یا به درمان آن کمک کند:

کاهش استرس. گوش دادن به موسیقی، حمام گرم و یا ورزش می تواند به شما کمک کند که آرام باشید و خطر ابتلا به براکسیسم را کاهش دهد.

اجتناب از مواد محرک در شب. بعد از شام قهوه کافئین دار یا چای کافئین دار نخورید و در طول شب از الکل اجتناب کنید، زیرا ممکن است باعث براکسیسم شود.

عادت های خوب خوابیدن را تمرین کنید. یک خواب خوب شب، که ممکن است شامل درمان مشکلات خواب باشد، به کاهش براکسیسم کمک می کند.

با همسر خود صحبت کنید. اگر ازدواج کرده اید، از همسر خود بخواهید به صداهایی مانند دندان قروچه و کلیک کردن در هنگام خواب شما دقت کند تا به دندان پزشک یا دکتر خود گزارش دهید.

برنامه ریزی معاینه منظم دندانپزشکی. معاینات دندانپزشکی بهترین روش برای تشخیص براکسیسم است. دندانپزشک شما تواند در طی مراجعات و معاینات منظم، علائم براکسیسم را در دهان و فک شما مشاهده کند.