احتمالا تاکنون بارها راجع به پاره شدن پرده گوش شنیدهاید. حتی ممکن است بارها هنگام شنیدن اصواتی که گوشتان را آزردهاند از اصطلاح« پرده گوشم پاره شد» استفاده کردهاید. بنابراین ناخودآگاه میدانید که هر گونه آسیب به پرده گوش سبب پارگی آن و اختلال در شنوایی میشود. در واقع این اصطلاح را زمانی به کار میبریم که دچار درد یا سوزش در گوشها میشویم اما مسئله آنجاست که وقتی مشکلات مربوط به شنوایی را در چارچوب علم بررسی میکنیم، با مبحث بسیار مهمی به نام پارگی پرده گوش مواجه میشویم. با وجود این که پرده گوش با چشم مسلح دیده نمیشود اما عوامل بیرونی بسیار زیادی وجود دارد که آسیبهای شدیدی به پرده گوش وارد میکنند. با توجه به نقش پرده گوش در شنوایی افراد، توجه به سلامت گوش، تشخیص درست و درمان هرچه سریعتر پارگی پرده گوش نقش بسیار مهمی در بهبود آن و بازیابی شنوایی اولیه افراد دارد. در ادامه راجع به عوامل و دلایل پاره شدن پرده گوش صحبت میکنیم.
علت پارگی پرده گوش و علائم آن
گوش انسان از سه بخش گوش داخلی، میانی و گوش خارجی تشکیل شده و پرده گوش در واقع یک لایه یا غشای نازکی است که گوش میانی را از گوش خارجی جدا میکند. عوامل متعددی از قبیل: ورود جسم خارجی، عفونت، فشار ناگهانی هوا، موج انفجار، ضربه محکم به سر، شیرجه عمیق در آب و عواملی از این دست سبب پاره شدن پرده گوش میشود. علائم آن نیز با توجه به شدت آسیب متغیر است. این علائم میتواند اختلال در شنوایی، خونریزی، درد و غیره باشد. از طرفی میزان آسیب وارده در طول درمان آن مؤثر است. اگر آسیب وارده حاد باشد، غشا خود به خود بر اساس ساز و کار خودکار ترمیم میشود اما اگر پارگی شدید باشد، به عمل جراحی نیاز است. ممکن است گاهی مواقع پارگی پرده گوش به علت عفونت شدید در گوش ایجاد شود. علائم عفونت گوش معمولا با خروج ترشحات چرکی از مجرای گوش نمایان میشود و در صورتی که درمان نشود، سبب پاره شدن پرده گوش میشود. در مواردی که عفونت شدید باشد، خروج خونابه از گوش نیز دیده میشود.
عفونت گوش میانی و علائم آن
عفونت گوش میانی در نتیجه فعالیت ویروس یا باکتری ایجاد میشود و غالبا با درد شدید و التهاب همراه است. علائم آن نیز سردرد، اختلال در شنوایی و خروج مایعات چرکی از گوش میباشد. علت آب آمدن از گوش نیز همان عفونت است. عفونت گوش میانی یکی از مهم ترین علل پاره شدن پرده گوش میباشد. مهم تر این که این عارضه در کودکان بیشتر از بزرگسالان دیده میشود و غالبا با علائمی همچون اختلال در شنوایی، احساس تیر کشیدن در گوش، گرفتگی گوش و سرگیجه، سردرد، تب و بیاشتهایی خود را نشان میدهد. بنابراین والدین باید از علائم عفونت گوش و وجود یک مشکل جدی در گوش و شنوایی کودک خود آگاه باشند و سریعا فرآیند درمان را زیر نظر پزشک آغاز کنند. این نکته را نیز در نظر داشته باشید که عفونت گوش میانی صرفا عامل پارگی پرده گوش نیست و بسیاری از عفونتهای شایع در گوش که عامل آن عفونت باکتریایی است، به سادگی درمان میشود. این نوع عفونتهای شایع بیشتر در فصل بهار و زمستان در افراد دیده میشود.
عفونت مزمن گوش میانی چیست؟
جالب است بدانید افرادی که دچار آلرژی و علائم حساسیت مانند آسم و برونشیت و مشکلاتی نظیر لوزه سوم و پلیپ بینی هستند، بیشتر مستعد ابتلا به عفونت گوش میانی میباشند. دلیل آن هم این است که گوش میانی و بینی با یکدیگر ارتباط آناتومیکی دارند. بین گوش و قسمت پشت بینی مجرای لولهای شکلی به نام شیپور استاش وجود دارد. وقتی این مجرا به دلایل مختلف مسدود شود، مایعات در پشت گوش تجمع مییابند و شرایط را برای رشد باکتری فراهم میکنند. میتوان گفت عوامل ایجاد عفونت از طریق دستگاه تنفسی به گوش میانی میرسند. معمولا افرادی که مبتلا به سرماخوردگی، آنفولانزا و آلرژی باشند، به این نوع عفونت در گوش دچار میشوند و اگر زمان بهبود آن طولانی شود، عفونت مزمن خواهد بود. همانطور که گفتیم گوش میانی پشت پرده گوش قرار دارد. زمانی که گوش میانی دچار عفونت و التهاب شود، مایعات چرکی پشت پرده گوش جمع میشوند. در این شرایط اگر عفونت هر چه زودتر درمان نشود، فشار زیاد مایعات و آلودگی چرکی در نهایت منجر به پارگی پرده گوش میشود.
اقدامات لازم در زمان آسیب به پرده گوش
طبیعی است که مشکلات مربوط به گوش تنها به عفونت ختم نمیشود. گاهی ممکن است صداهای خاصی مانند وزوز را در گوشتان احساس کنید. بسیاری از افراد از احساس صدا در گوش خود احساس کلافگی و ناخوشایندی دارند و میخواهند بدانند علت صدای هوا در گوش چپ یا گوش راست چیست؟ قبل از هر چیزی باید بدانید که ایجاد صدا در گوش به تنهایی یک عارضه نیست، بلکه نشانهای است که وجود یک مشکل را گوشزد میکند. بنابراین مراجعه زود هنگام به پزشک و تشخیص مشکل در شنوایی اهمیت بسیار زیادی دارد. عفونت گوش میانی تنها یکی از عوامل پارگی پرده گوش است که به تعویق انداختن درمان آن موجب افزایش فشار عفونت شده و سبب پاره شدن پرده گوش میشود اما در بیشتر موارد پارگی و آسیب یکباره و در شرایط ناگهانی ایجاد میشود. به عنوان مثال خونریزی گوش در اثر گوش پاککن یا ضربه ناگهانی و سیلی زدن به پشت گوش جزو این موارد است.
در چنین مواردی باید سریعا به نزدیکترین مرکز درمانی مراجعه کرده و توسط دکتر گوش و حلق و بینی ویزیت شوید، اگر گوشتان خونریزی دارد باید با یک پوشش تمیز روی آن را بپوشانید، هیچگونه فشار اضافهای به گوش وارد نکنید. پس تز این که توسط پزشک ویزیت شده و از شرایط اضطراری خارج شدید، باید تا مدتی که پرده گوش به بهبودی کامل نرسیده، گوش خود را مرطوب نکنید و مواظب باشید که آب وارد گوشتان نشود. ورود آب یا هر مایعی در شرایطی که پرده گوش آسیبدیده احتمال ایجاد عفونت را افزایش میدهد. به این ترتیب شنا کردن نیز تا مدتی ممنوع خواهد شد. این اقدامات در واقع نکات عمومی است که باید در چنین مواقعی رعایت کنید. بنابراین با توجه به این که شدت آسیب و پارگی پرده گوش در هر کسی متفاوت است، باید تمام نکاتی که پزشک معالج دستور میدهد را رعایت کنید تا سربعتر به بهبودی برسید.
جراحی گوش برای درمان پارگی پرده یا عمل تمپانوپلاستی
اگر پارگی پرده گوش به صورت خود به خود درمان نشود و یا درمانهای دارویی جوابگو نباشد، باید از عمل جراحی برای درمان آن استفاده کرد. این عمل جراحی که جنبه ترمیمی دارد و در آن پارگی یا سوراخ پرده گوش وصله میشود، به عمل تمپانوپلاستی معروف است. این نوع عمل به شکلهای مختلفی مانند تمپانوپلاستی از طریق کانال گوش و یا عمل جراحی از طریق ایجاد یک برش در قسمت پشت گوش انجام میشود. البته روشهای دیگری نیز برای جراحی وجود دارد اما آنچه در نکام روشها یکسان است، استفاده از بافت پیوند است که پزشک جراح از آن به عنوان وصله برای ترمیم استفاده میکند. این بافت معمولا از پشت گوش برداشته میشود. البته امکان استفاده از مواد مصنوعی به جای بافت طبیعی بدن در ترمیم سوراخ پرده گوش وجود دارد که پزشک بسته به وضعیت گوش به تصمیم درستی در انتخاب و استفاده از بافت وصله میرسد.
این نکته را فراموش نکنید که پارگی پرده گوش به هر دلیلی رخ دهد، اگر مدت زیادی از آن بگذرد، دیگر به هیچوجه با دارو درمان نمیشود. این در حالی است که اگر مدتی از سوراخ شدن پرده گوش بگذرد، گوش میانی نیز بیشتر مستعد رشد عوامل عفونت زا خواهد بود و به این ترتیب درمان این مشکل سخت خواهد شد. علاوه بر آن بیشتر مواقع پاره شدن پرده گوش کیفیت شنوایی را نیز کاهش داده و باید زودتر نسبت به ترمیم آن اقدام کنید. اگر پارگی به همراه عفونت باشد، جراحی گوش برای عفونت انجام شده و عمل چندانن سختی نیست اما در مورد تمپانوپلاستی باید بدانید که وقتی بیمار به این عمل احتیاج پیدا میکند یعنی عفونت از پرده گوش فراتر رفته و استخوان یا استخوانچه گوش را نیز درگیر ساخته است. در این صورت پزشک جراح با خارج کردن آن قسمت از استخوان عفونی شده و تراشیدن آن، به ترمیم پرده گوش میپردازد.
بهترین پزشک متخصص درمان پارگی گوش
از آنجا که تشخیص درست در نوع درمان و سرعت آن تأثیر بسیار زیادی دارد، انتخاب پزشک متخصص ماهر و با تجربه از اهمیت بسیاری برخوردار است. دکتر علی کوهی دانش آموخته رشته فوق تخصصی جراحی گوش و حلق و بینی از دانشگاه استنفورد آمریکا بهترین پزشک متخصص گوش است و کلینیک خود واقع در تهران خدمات مربوط به مشکلات گوش را ارائه میدهد. شما میتوانید با اطمینان از توانایی و تجربه این پزشک حاذق برای درمان مشکلات مربوط به گوش و همچنین درمان پارکی پرده گوش به کلینیک این پزشک مراجعه کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر از طریق لینک زیر وارد سایت آن شوید. این مقاله یک برداشت آزاد بوده و نباید معیار تشخیص ، تجویز و درمان قرار گیرد لطفا برای تشخیص قطعی به دکتر کوهی و همکاران ایشان مراجعه نمایید