ارتباط بین عفونت مادر و اتیسم    

بر اساس مطالعات احتمال داشتن فرزند مبتلا به اختلال طیف اٌتیسم در مادران بارداری که دچار عفونت شدید می شوند، اندکی افزایش مییابد. اگرچه اکثرا افرادی که دچار عفونت دوران بارداری می شوند صاحب فرزند مبتلا به اٌتیسم نمیگردند.

هنوز مشخص نیست که آیا عفونت مادر واقعاً در بروز اوتیسم در کودک مؤثر است یا به دلایلی عفونت، بیشتر در بین مادران باردار کودکان مبتلا به اتیسم رخ می دهد.

بر اساس مطالعه ای که در سال ۲۰۱۴ انجام شد، بستری شدن در بیمارستان به دلیل عفونت دوران بارداری امکان داشتن کودک مبتلا به اتیسم را تا ۳۷ درصد افزایش میدهد. هر چند افزایش کلی در احتمال بروز اٌتیسم بسیار اندک بوده و از یک درصد به ۳/۱ درصد افزایش مییابد.

بسیاری از عوامل مخدوش کننده نظیر ژنتیک والدین، نحوه تغذیه، مواجهه با عوامل محیطی، سن والدین و وزن مادر در دوران بارداری که با اٌتیسم مرتبط هستند، تفسیر یافته های اپیدمیولوژیک را پیچیده می کنند.

معهذا تحقیقات آزمایشگاهی از ارتباط آشکار بین عفونت قبل از تولد و اختلال طیف اتیسم حمایت می کنند. مطالعات موش های آزمایشگاهی به دلیل ایجاد عفونت های شدیدتر یا دستکاری های آزمایشگاهی که باعث ایجاد واکنش های التهابی شدیدتر می شود، میتواند اثرات بیشتری بر روی جنین آنها داشته و اثراتی که پس از تولد در نوزاد در حال رشد مشاهده میگردد، بیشتر و شدیدتر میباشد.

عفونت‌ها تولید سیتوکین‌ها مانند اینترلوکین IL-6)  و (IL-17 را القا می‌کنند که می‌توانند باعث التهاب گشته و بر رشد مغز جنین تأثیر گذاشته و یا همراه با سایر عوامل ژنتیکی و محیطی در جهت افزایش احتمال ابتلا به اٌتیسم و سایر بیماری‌های رشدی عصبی عمل کنند.

مطالعه ای در سال ۲۰۲۲ نشان داد که اختلالات ژنتیکی که به نظر میرسد سطح IL-6 را افزایش می‌دهند، با تغییرات در حجم یا ضخامت مناطق مغزی همراه با اختلال طیف اتیسم مرتبط هستند.

وجود آنتی بادی در فرد باردار نیز ممکن است رشد مغز جنین را تحت تاثیر قرار دهد. اگرچه آنتی‌بادی‌ها اکثرا اثر محافظتی دارند، اما گاهی اوقات می‌توانند بر علیه پروتئین‌های بافتی جنین واکنش نشان دهند. اتوآنتی‌بادی‌ها می‌توانند از جفت عبور کرده و به سلولهای عصبی یا نورون‌های در حال رشد در جنین موش‌های آزمایشگاهی متصل شوند و با ایجاد صدمه، برخی از علایم اتیسم را در نوزادان موش ایجاد کنند. مطالعه ای در سال ۲۰۱۳ نشان می دهد که حدود ۱۰ درصد از زنان دارای کودکان مبتلا به اختلال طیف اٌتیسم دارای اتوآنتی بادی های واکنش دهنده با بافت مغز در خون خود هستند.

در مطالعه ای که در سال ۲۰۱۹ بر روی موش ها انجام شد، مشخص شد که قرار گرفتن در معرض عفونت قبل از تولد ممکن است فعالیت بسیاری از ژن های مرتبط با اٌتیسم را تغییر داده و باعث ایجاد تغییراتی در آناتومی مغز شود.

 همچنین پاسخ ایمنی موش باردار به عفونت می تواند سلول های ایمنی یا میکروگلیا که اتصالات بین نورون ها را شکل می دهند را در مغز جنین موش تغییر دهد که ممکن است به رفتارهای اٌتیسمی در نوزادان موش منجر شود.

عفونت با ایجاد واکنش های ایمنی با افزایش حساسیت نسبت به مخاط دستگاه گوارش در موشهای نوزاد میتواند منجر به بروز التهاب روده نیز گردد. این یافته خود میتواند مشکلات گوارشی در افراد مبتلا به اٌتیسم را توضیح دهد.

زمان بروز عفونت در دوران بارداری می تواند به طور قابل توجهی بر اثرات آن تأثیر بگذارد. مراحل دقیقا تنظیم شده رشد مغز در جنین ممکن است زمان های خاصی از آسیب‌پذیری را داشته باشد.

مطالعات نشان میدهد که بیماری و عفونت در سه ماهه دوم یا سوم بارداری ممکن است احتمال ابتلا به اختلال طیف اٌتیسم را ۱۳ الی ۱۴ درصد افزایش دهد.

دانشمندان در حال بررسی و مطالعه احتمال تاثیر عفونت با COVID-19 در افزایش بروز اٌتیسم هستند. اگرچه تاثیر عفونت COVID-19 در دوران بارداری در رشد مغز جنین ثابت نشده ، اما در صورتی که خانم باردار واکسینه نشده دچار این بیماری، در حدی شود که نیاز به بستری در ICU و ونتیلاتور داشته باشد، بدیهی است که اثرات نامطلوبی را بر وی و کودکش به همراه خواهد داشت. از طرفی عفونت COVID-19 شدید با افزایش خطر عوارض بارداری از جمله زایمان زودرس همراه است که به نوبه خود با احتمال بیشتر بروز اختلالات طیف اٌتیسم در کودک مرتبط میباشد. بنابر این، بایستی از واکسن های موجود و ایمن جهت پیشگیری از این عفونت استفاده نمود و اگر نگران تزریق واکسن  COVID-19در دوران بارداری میباشیم، بهتر است قبل از حاملگی، واکسیناسیون انجام شود.

در نهایت، بررسی هرگونه ارتباط بین عفونت مادر و اٌتیسم مهم است زیرا عفونت قابل کنترل میباشد و میتوان با بکارگیری موارد پیشگیری و یا درمان به موقع جهت کاهش اثرات نامطلوب و ایجاد خطر جهت جنین، مداخله نمود و بدین ترتیب در این موارد با پیشگیری از بروز اختلال طیف اٌتیسم از هزینه های آتی و درمان اتیسم اجتناب شود.

مترجم: دکتر هایده حائری

منبع:

Cite this article: https://doi.org/10.53053/MKEO2576

موسسه گنجینه