درمان مگس‌پران باعمل شبکیه چشم توسط متخصص شبکیه

مگس‌پران (Floater) سایه‌های شناوری هستند که بر روی چشم برخی از افراد ظاهر شده و جلوی دید آن‌ها را می‌گیرند. در این حالت، فرد سعی می‌کند روی سایه‌ها دقت بیشتری داشته باشد، اما در این زمان سایه‌ها محو می‌شوند و دوباره با حرکت چشم، ظاهر می‌گردند. به این سایه‌ها مگس‌پران گفته می‌شود.

مگس‌پران پدیده شایعی است که معمولا در سنین بالا رخ می‌دهد و مشکلی را برای فرد ایجاد نمی‌کند. در این حالت، تنها تغییراتی در دید ایجاد می‌شود که پس از مدتی عادی شده و فرد به آن عادت می‌کند. اما در برخی مواقع مگس‌پران باعث ایجاد پارگی یا سوراخ در شبکیه چشم می‌شود، که در آن صورت حتما باید درمان گردد که این کار با عمل جراحی شبکیه انجام می‌شود. در این مطلب اطلاعاتی را در مورد  عارضه مگس‌پران و عمل شبکیه چشم در اختیارتان قرار می‌دهیم. با ما همراه باشید.

مگس‌پران چیست؟

اگر به مدت چند ثانیه به آسمان زل بزنید یا به یک سطح صاف نگاه کنید، سایه‌های تاریک و لکه‎‌های شناوری را در مقابل نگاه خود خواهید دید که با حرکت چشمان شما، حرکت می‌کنند. در این حالت سعی می‌کنید این سایه‌ها را دنبال کنید، اما نمی‌توانید. زیرا آنان جهتی مخالف جهت حرکت چشم‌ها دارند. این سایه‌های غبار مانند، مگس‌پران نامیده می‌شوند.

مگس‌پران، یک عارضه شایع است که معمولا در سنین بالا رخ می‌دهد و حدود ۷۰ درصد افراد بالای ۶۰ سال را درگیر می‌کند. این سایه‌ها در ابتدا کمی آزاردهنده هستند، اما پس از مدتی فرد به آن‌ها عادت کرده و سایه‌ها را نادیده می‌گیرد.

مگس پران چگونه ایجاد می‌شود؟

چشم دارای یک ماده ژله مانند به رنگ سفید است که به آن زجاجیه گفته می‌شود. زجاجیه ساختاری اسفنج مانند دارد و مرکز کره چشم تا پشت عدسی را در برگرفته است. زجاجیه از آب، مواد محلول و رشته‌هایی بسیار ظریف تشکیل شده است. با افزایش سن این رشته‌های ظریف، ضخیم شده و با چسبیدن به هم توده‌های متراکمی را ایجاد می‌کنند. این توده‌ها در داخل محلول چشم شناور شده و باعث اختلال در ورود نور به چشم می‌شوند که در نهایت مگس‌پران را به وجود می‌آورند.

در اغلب موارد  مگس‌پران‌ها کوچک هستند و مشکلی را برای فرد ایجاد نمی‌کنند. اما نوعی مگس‌پران وجود دارد که  شبیه به حلقه‌ است و از مگس‌پران‌های معمولی بزرگ‌تر است. به این نوع مگس‌پران ” حلقه ویس” گفته می‌شود. حلقه ویس زمانی ایجاد می‌شود که رشته‌هایی که زجاجیه را به شبکیه متصل می‌کند جدا شده و تکه‌ای از شبکیه را نیز با خود ببرد. این حالت باعث ایجاد سوراخ، پارگی یا جدا شدن شبکیه چشم می‌شود. در این حالت اختلالاتی در بینایی فرد ایجاد می‌شود که باید سریعا به دنبال درمان مگس پران چشم باشد.

درمان مگس‌پران و جراحی پارگی شبکیه چشم

همان‌طور که گفتیم، مگس‌پران یکی از عارضه‌های شایع چشم در سنین بالاست که معمولا مشکلی برای فرد ایجاد نمی‌کند. فردی که دچار مگس‌پران شده است، پس از مدتی به آن عادت کرده و دیگر آن‌ها نمی‌بیند. اما اگر فرد دچار عارضه مگس‌پران حلقه ویس شود، باید به سرعت به پزشک مراجعه کند. دلیل این عارضه، پارگی یا جداشدگی شبکیه چشم است که با عمل جراحی درمان می‌گردد.

جداشدگی شبکیه زمانی اتفاق می‌افتد که شبکیه از محل اصلی خود خارج شده یا دچار کشیدگی شود. در این حالت، شبکیه از دیوار خلفی جدا شده و هیچ اتصالی با سلول‌های اپیتلیوم رنگدانه خود نخواهد داشت. سلول‌های اپیتلیوم رنگدانه، وظیفه تغذیه شبکیه را بر عهده دارند و برای بقای شبکیه و عملکرد آن بسیار مهم و حیاتی هستند. در صورتی که عارضه پارگی سریعا درمان نشود، سلول‌های اپیتلیوم تحلیل رفته و توانایی خود را از دست می‌دهند که در نهایت باعث از دست رفتن بینایی فرد می‌شود.

جراحی جداشدگی شبکیه چشم

زمانی که فرد درگیر پارگی شبکیه چشم می‌شود، در دید خود دچار مشکل شده و علائمی چون حالت مگس‌پران، ایجاد پرده بر روی چشم، جرقه‌هایی از نور  و … را در مقابل چشمان خود می‌بیند و به پزشک مراجعه می‌کند. در این حالت، پزشک پس از معاینه چشم، اندازه و نوع پارگی را تشخیص داده و اقدام به عمل جراحی شبکیه می‌نماید. اولین قدم برای انجام این کار، بستن سوراخ‌های ایجادشده است. پزشک با بستن سوراخ‌ها سعی می‌کند تا فاصله شبکیه از لایه‌های زیرین را کم کرده و آن را به سرجای خود برگرداند. این کار به روش‌های مختلفی انجام می‌شود که عبارتند از:

چسباندن شبکیه با استفاده از لیزر یا انجماد: این روش زمانی انجام می‌شود که شبکیه دچار پارگی شده، اما هنوز از جای خود جدا نشده است. در این‌جا پزشک با استفاده از لیزر رتینوپکسی (Laser Retinopexy) سوراخ‌ها را بسته و از جدا شدن شبکیه جلوگیری می‌کند. برای این کار ابتدا سوختگی‌هایی در دور تا دور لبه ایجاد می‌شود که این سوختگی‌ها باعث چسبندگی بافت‌ها شده و سوراخ را می‌بندند. این کار به دو طریق لیزر با ایجاد حرارت و انجماد با استفاده از قلم کرایوتراپی انجام می‌شود.

چسباندن شبکیه با استفاده از گاز: اگر جداشدگی در بخش بالایی کره چشم ایجاد شده باشد، از روش رتینوپکسی پنوماتیک (Pneumatic Retinopexy) برای بستن سوراخ استفاده می‌شود. در این‌جا پزشک حباب گاز را به داخل زجاجیه تزریق می‌کند. این کار باعث ایجاد فشار بر روی شبکیه شده و آن را به سمت دیواره خلفی می‌فرستد و با این کار سوراخ را مسدود می‌کند.

باکل اسکلر (Scleral buckle): در این روش یک نوار سیلیکونی نرم با بخیه به صلبیه دوخته می‌شود. این کار باعث می‌شود تا دیواره خارجی چشم به سمت داخل فشار وارد کرده و شبکیه را به جای اصلی خود نزدیک کند. در این حالت شبکیه این فرصت را پیدا می‌کند که در جای خود بچسبد.

ویترکتومی (Vitrectomy): ویترکتومی عمل جدا کردن مایع زجاجیه از چشم است و وقتی استفاده می‌شود  که روش‌های قبلی نتواند جداشدگی شبکیه را درمان نماید. زمانی که تعداد سوراخ‌ها زیاد باشد، سوراخ‌ها بزرگ باشند یا بخش بزرگی از شبکیه از جای خود جدا شده باشد، این روش مورد استفاده قرار می‌گیرد که از روش‌های قبلی پیچیده‌تر است. در این‌جا با برش رشته‌های اتصال، زجاجیه را خارج کرده و از این طریق فشار را از روی شبکیه برمی‌دارند. در نهایت به جای مایع زجاجیه، سرم نمکی استریل به داخل چشم تزریق شده و سوراخ‌ها با استفاده از لیزر بسته می‌شوند.

متخصص شبکیه

برای انجام جراحی های ذکر شده باید به فوق تخصص شبکیه مراجعه کرد. دکتر محمد باقر رجبی فوق تخصص شبکیه و لیزر در تهران و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران – بیمارستان فارابی می باشند که در این زمینه می تواند به بیماران کمک نمایند.

پزشک ابتدا معاینه می کند و علت مشکل به وجود امده را یافته و سپس مناسب ترین روش درمان را برای شما انتخاب می کند. به همین دلیل به هیچ وجه هنگام مشاهده علائم خوددرمانی نکنید و حتما به متخصص مراجعه نمایید.