بیشتر افراد ممکن است خونریزی گاه به گاه و خفیف زیر پوستی یا کبودشدگی را تجربه کنند که این موضوع اغلب بعد از یک اسیب رخ می دهد.
چنین شرایطی معمولا نباید باعث نگرانی افراد شود و می توان آن را در منزل درمان کرد. با اینحال اگر خونریزی در پوست شدید، دائمی و مزمن باشد ممکن است به درمان پزشکی نیاز باشد تا از بروز عوارض حادتر جلوگیری شود.
در این مقاله سعی می کنیم نگاهی به خونریزی زیر پوستی کنیم و ببینیم چه چیزی باعث ایجاد چنین شرایطی می شود.
در ادامه به تشخیص، درمان و زمان مراجعه به پزشک نیز اشاره خواهیم کرد.
خونریزی درون پوستی چیست؟
اگر رگ های خونی پاره شوند، خون داخل آن می تواند به بافت ها و فضاهای نزدیک نشت پیدا کند. به این شرایط خونریزی می گویند. زمانی که خونریزی به طور مستقیم زیر پوست رخ می دهد خون ممکن است به پوست های اطراف فرار نماید و باعث تغییر رنگ آن ها شود. این تغییر رنگ عمدتا ترکیبی از سایه های رنگی آبی، قرمز، سیاه و بنفش خواهد بود.
تعداد و نوع رگ های خونی که می ترکند، بر روی اندازه و ظاهر این تغییر رنگ در پوست و نیز وسعت خونریزی اثر خواهند داشت. پارگی تنها چند رگ کوچک خونی می تواند به ایجاد ضایعات کوچک منجر شود. این ضایعات نقطه های قرمز رنگ کوچک با عرض کمتر از ۲ میلی متر هستند که بر روی سطح پوست ظاهر می شوند.
اگر بیش از چند رگ بترکد یا دچار اسیب شود، ممکن است ضایعات بزرگ تری ایجاد گردد. افرادی که با این شرایط دست و پنجه نرم می کنند تکه های تغییر رنگ بزرگ تری را تجربه خواهند کرد که معمولا بین ۲ میلی متر تا یک سانتی متر عرض دارند.
زمانی که تعداد رگ هایی که دچار اسیب می شوند زیاد باشد و این رگ ها به هم نزدیک باشند، خون ممکن است زیر سطح پوست جمع شود و خون مردگی را ایجاد نماید. خون مردگی کبودشدگی سیاه یا بنفش مایل به آبی است که می تواند اندازه های مختلفی داشته باشد.
بیشتر کبودشدگی ها به رنگ قرمز هستند اما بعد از چند ساعت تبدیل به سایه های تیره تری همچون سیاه-آبی خواهند شد.
با درمان کبودی، ظاهر این ها نیز تغییر پیدا کرده و به رنگ بنفش متمایل خواهد داشت. نواحی کبودی در پوست معمولا به لمس حساس هستند و ممکن است کمی تورم داشته باشند.
سرعت درمان کبودی ها از چند روز تا چند هفته متغیر خواهد بود و این موضوع به شدت آن ها بستگی خواهد داشت. کبودی متوسط معمولا چند هفته طول می کشد تا به طور کامل درمان شود. کبودی ها در قسمت های پایین پا به مدت زمان درمان بیشتری نیاز خواهند داشت.
کبودشدگی در مکان هایی که خون به راحتی می تواند تجمع پیدا کند بیشتر تشکیل می شوند. کبودی که در بافت ها یا حفرات عمیق تر پوست رخ می دهند هماتوم نام دارند و شرایط حادتری هستند.
علت های بروز خونریزی:
بیشتر افراد خونریزی زیر پوست و کبودی را در بازه ای از زندگی خود تجربه می کنند. شایع ترین علل بروز چنین شرایطی عبارت است از:
- انجام تمرینات تماسی
- تمرینات ورزشی شدید
- پریدن بر روی یک شیء
- افتادن یا لغزیدن پا
- پوشیدن عینکی که مناسب چشم نیست، پوشیدن لباس یا کفش نامناسب
- وجود واکنش آلرژی
- زایمان یا سوختگی
- استفاده از دستگاه های پزشکی خاص
- پیری
- فشار ناشی از استفراغ، سرفه و گریه کردن
خونریزی درون پوستی می تواند عارضه جانبی موارد زیر هم باشد:
- شیمی درمانی
- تابش درمانی
- بیشتر جراحی ها
- بستری شدن در بیمارستان
شرایط پزشکی و داروهای متعددی می توانند با توانایی خودِ بدن برای تشکیل لخته خون تداخل ایجاد کنند. همین امر به خونریزی و کبودی اضافی و دائمی منجر می شود. شرایطی که می توانند خطر خونریزی و کبودشدگی را در فرد افزایش دهند عبارتند از:
- سرطان خون
- لوپوس منتشر
- کم خونی آپلاستیک
- هموفیلی
- بیماری کبدی یا کلیوی
- انعقاد درون رگی منتشر
- سندرم همولیتیک اورمیک
- پورپورای ترومبوتیک ترومبوسیتوپنیک
- کمبود ویتامین های C، K، B12 یا اسید فولیک
- مننژیت
- گلودرد استرپتوکوکی
- عفونت خون
- تب اسکارلت
- انتروویروس
- نشانگان مارفان
- نشانگان اهلرز دنلوس
- بیماری فونویلبراند
داروهای رایجی که می توانند خطر ابتلا به خونریزی و کبودشدگی را افزایش دهند عبارتند از:
- داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی همچون ایبوپروفن و دیکلوفناک
- داروهای رقیق کننده خون همچون آسپرین،آپیکسبان، ریوروکسبان، وارفارین، هپارین
- کورتیکواستروئیدهای سیستمیک یا موضعی
درمان های خانگی خونریزی زیرپوست و کبودی:
روش خاصی برای درمان خونریزی پوستی و کبودی خفیف وجود ندارد. با اینحال برخی از درمان های خانگی می توانند درد و تورم ناشی از این شرایط را کاهش دهند و باعث تسریع درمان شوند.
درمان های خانگی رایج در این شرایط عبارتند از:
- اعمال بسته یخ بر روی ناحیه مدنظر برای ۱۰ الی ۱۵ دقیقه بعد از بروز آن و تکرار این فرایند برای چند روز بعدی. پیچیدن بسته های یخ در حوله یا لباس تمیز مانع از بروز عفونت می شود.
- تلاش برای بلند نگه داشتن سطح مدنظر.
- اعمال فشار بر روی ناحیه مدنظر.
- اجتناب از قرار دادن ناحیه آسیب دیده به گرمای ناشی از دوش یا سونا برای دو روز پس از آسیب
- اعمال کمپرس گرم بر روی ناحیه مدنظر برای ۲۰ دقیقه در همان زمان و تکرار آن چند بار در روز. اینکار را بعد از اینکه درد و تورم شدید از بین رفت انجام دهید.
- ماساژ و مالیدن کبودی و ناحیه اطراف آن. می توانید اینکار را یکبار در روز و به آرامی انجام دهید. انجام این فرآیند باعث کاهش تورم و درد می شود.
- خوردن میوه ها و سبزیجات کاملی که سرشار از آنتی اکسیدان ها، همچون ویتامین A، C، D، E هستند
- اجتناب از سیگار کشیدن یا استفاده از محصولات حاوی تنباکو
- اجتناب از مصرف الکل
- اجتناب از تمرینات ورزشی شدید برای ۲۴ ساعت
- اعمال ژل و کرم گیاهی همچون ویتامین K8 در روز برای کاهش کبودی
- مصرف ۲۰۰ الی ۴۰۰ میلی گرم بروملین سه بار در روز. پزشک استفاده از داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی را برای مدیریت شرایط مرتبط با خونریزی یا کبودی توصیه نمی کند زیرا می تواند خونریزی را بدتر کند.
برای موارد شدیدتر خونریزی درون پوستی یا کبودی یا مواردی که ناشی از بیماری های زمینه ای است، پزشک برنامه درمانی دیگری را انتخاب می کند. هماتوم های بسیار بزرگ ممکن است به جراحی نیاز داشته باشند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
خونریزی خفیف درون پوستی یا کبودی که گاه به گاه رخ می دهد زیاد جای نگرانی نخواهد داشت. با اینحال افرادی که این شرایط را بیش از حد تجربه می کنند و خونریزی و کبودی شان بیش از ۲ هفته طول می کشد باید با پزشک مشورت نمایند.
افرادی که از داروهای رقیق کننده خون استفاده می کنند و به طور مکرر خونریزی شدید یا کبودشدگی را تجربه می نمایند باید با پزشک صحبت کنند. اگر نشانه های زیر را به همراه کبودی داشتید بهتر است با پزشک مشورت نمایید:
- درد شدید
- خون در ادرار یا مدفوع
- خونریزی از لثه ها
- اندام های تحتانی متورم
- تیره شدن پوست اطراف کبودی با گذشت زمان
- تب
- حالت تهوع و استفراغ
- خونریزی
- برآمدگی بزرگ
- سرگیجه یا حالت ضعف
- درد استخوان یا مفاصل
برای کبودی های غیر منتظره ای که به طور ناگهانی یا به شدت رخ می دهد بهتر است به سراغ پزشک بروید.