درمان ناهنجاری های فک با ارتودنسی دندان

یکی از اختلالات بسیار شایع که ممکن است در همه افراد رخ دهد، ناهنجاری‌های فکی است. دلایل به وجود آمدن ناهنجاری های فک چیست؟ آیا از وقوع آن‌ها می‌ توان جلوگیری کرد؟ انواع ناهنجاری های فک چیست و چه روش‌های درمانی برای آن‌ها موجود است؟ درمان ناهنجاری‌های فک به دو روش ارتودنسی دندان و جراحی فک انجام می‌ شود. انتخاب بهترین روش بین این دو به سن بیمار و شدت ناهنجاری وابسته است. در ادامه به معرفی روش ارتودنسی برای درمان ناهنجاری‌های فک می‌پردازیم.

منظور از ناهنجاری فک چیست و چه انواعی دارد

انواع ناهنجاری‌های فکی شامل موارد زیر هستند:

کلاس ۲: در این نوع، تناسب بین فک‌ بالا و پایین کاملا از دست می ‌رود و ممکن است فک بالا بیش از حد به جلو رفته یا فک پایین عقب‌تر از حد عادی قرار گیرد. این نوع ناهنجاری معمولا قبل از دوران بلوغ تشخیص داده شده و با استفاده از دستگاه‌ های ارتودنسی می‌ توان آن را تصحیح کرد.

کلاس ۳: در این حالت، تناسب بین فک بالا و پایین وجود ندارد و ممکن است فک پایین به جلوتر یا فک بالا به عقبتر از موقعیت معمولی برود. اگر ناهنجاری به دلیل اندازه بزرگ ‌تر فک پایین باشد، ارتودنسی دندان به همراه جراحی فک می‌ تواند اصلاح کننده این وضعیت باشد.

انحراف فک: این ناهنجاری اسکلتی به معنای انحراف فک پایین به یک طرف است. این مشکل می ‌تواند ناشی از عوامل ارثی یا اکتسابی باشد؛ در موارد اکتسابی معمولا این مشکل به دلیل شکستگی و جوش ‌خوردن نادرست استخوان فک در دوران کودکی رخ می‌ دهد.

اورجت: در این ناهنجاری، دندان ‌های جلویی به طرف بیرون از دهان رشد می‌ کنند.

اوربایت: در این شرایط، دندان ‌های فک بالا زیاد از حد دندان‌ های فک پایین را پوشانده و پنهان می ‌کنند.

کراس بایت: در این حالت، دندان‌ ها به طور نامتعارفی بر روی دندان‌ های فک پایین رشد می‌ کنند.

اپن بایت: در این ناهنجاری، دندان‌ های فک پایین به گونه‌ ای قرار می‌ گیرند که دندان‌ های جلویی نمی ‌توانند به درستی با دندان‌ های فک بالا چفت شوند.

آندربایت: در این وضعیت، دندان ‌های جلویی فک بالا عقب ‌تر از دندان ‌های جلویی فک پایین قرار می‌ گیرند.

درمان ناهنجاری فک بدون جراحی

ارتودنسی با استفاده از روش‌ها و دستگاه‌ های متنوع، قادر است مشکلات فکی را درمان کند و نقش مؤثری در بهبود این مسائل ایفا کند. وقتی که متخصص ارتودنسی با تجربه شرایط و وضعیت دهانی فرد را مورد بررسی قرار می‌ دهد، بهترین روش درمانی را به افراد پیشنهاد می دهد. از انواع روش‌ های ارتودنسی برای درمان مشکلات فکی می‌ توان به ارتودنسی متحرک، ارتودنسی ثابت، و دیگر راهکارهای درمانی اشاره کرد که نتایج خوبی را در پی خواهند داشت.

ارتودنسی متحرک

در این روش از دستگاه‌ های قابل تغییر و تنظیم به منظور اصلاح موقعیت دندان ‌ها و فک‌ ها استفاده می ‌شود. تعامل مستقیم بین بیمار و متخصص ارتودنسی در جریان درمان بسیار مهم است. از آنجایی که ارتودنسی دندان یک پروسه طولانی مدت است و احتیاج است به مراجعات متععدی به کلینیک دندانپزشکی داشته باشید، بهتر است به کلینیکی مراجعه کنید در نزدیکی محل سکونت شماست. اگر در کرج زندگی می کنید مراجعه به متخصص ارتودنسی در کرج می تواند تصمیم بهتری باشد.

ارتودنسی ثابت

در ارتودنسی ثابت، با استفاده از سیم‌ ها و براکت‌ های متنوع، دندان ‌ها در موقعیت صحیح قرار می ‌گیرند. این روش در طول یک دوره زمانی معمولا ۱ تا ۳ سال، با حرکت دادن دندان‌ ها به مکان‌ های مورد نظر، موقعیت فکی را به حالت صحیح تغییر می ‌دهد. دقیقا مانند ارتودنسی متحرک این نوع از ارتودنسی هم همانطور که گفتیم بین یک تا سه سال به طول می انجامد و نیاز به معاینات متعدد متخصص ارتودنسی دارد. بنابراین سعی کنید به یک کلینیک که به آن دسترسی راحت تری دارید مراجعه کنید. برای مثال اگر در غرب تهران سکونت دارید به دنبال بهترین متخصص ارتودنسی در غرب تهران باشید.

چه زمانی از روش جراحی فک برای درمان استفاده می شود

در صورتی که فرد در سنین بالاتر به درمان مشکلات ناهنجاری فکی پرداخته و ناهنجاری‌ ها بسیار شدید باشند، تنها با ارتودنسی نمی ‌توان دندان ‌ها را مرتب کرد. اگر تفاوت بین دو فک بسیار زیاد باشد، ابتدا به مدت ۶ ماه تا یک سال باید ارتودنسی انجام شود تا شرایط دندان‌ ها برای جراحی فک آماده شود. به طور کلی، شخص دارای ناهنجاری فکی باید ابتدا دندان‌ های خود را به گونه‌ ای تنظیم کند که پزشک بتواند او را برای جراحی معرفی کند.

با استفاده از ارتودنسی، برخی از مشکلات ناهنجاری فک مانند تراکم و نامنظمی دندان‌ ها قابل درمان هستند. در ارتودنسی، توجه به تصحیح ساختار فک ‌های بالا و پایین و همچنین ترتیب دندان‌ ها جهت رفع ناهنجاری‌های فک معطوف می‌شود. اما اگر ساختار فک‌ ها مشکل دارد، دندان‌ ها به شکل مطلوبی جفت نمی‌ شوند.

در افراد بالغ که ناهنجاری ‌های فک دارند و تکامل استخوان ‌ها به پایان رسیده است، جراحی فک همراه با ارتودنسی ضروری است. در هر سنی، امکان حرکت دندان‌ ها در ناهنجاری‌ های فک وجود دارد؛ اگر بیمار از نظر ظاهری مشکلی ندارد، می ‌تواند تنها از درمان ارتودنسی بهره ببرد. اما در موارد شدید فکی، جراحی توسط جراح فک با تشخیص متخصص ارتودنسی انجام می ‌شود.

بهترین زمان برای درمان ناهنجاری های فک

در صورتی که افراد در سن کودکی (حدود ۷ سالگی) مورد معاینه متخصص ارتودنسی قرار گیرند، علائم و نشانه‌ های ناهنجاری‌ های فکی در آن‌ها قابل مشاهده و تشخیص می‌ باشد. به طور کلی، بهترین زمان برای درمان این نوع مشکلات در دختران حدود ۸ یا ۹ سالگی و برای پسران در سنین ۱۰ یا ۱۱ سالگی می ‌باشد. در این بازه زمانی، امکان جابه‌جایی و اصلاح موقعیت دندان‌ ها با استفاده از دستگاه‌ های ارتودنسی وجود دارد. اما هرچه سن بیمار به بالا رود و درمان مشکلات فکی به تاخیر بیافتد، ممکن است لازم باشد که در کنار ارتودنسی، جراحی فک نیز انجام شود.

نتایج عدم درمان ناهنجاری‌های فکی چیست؟

عدم درمان مشکلات و ناهنجاری ‌های فکی از ابتدا منجر به بروز عوارض و مشکلات زیادی خواهد شد. این مشکلات، به غیر از تاثیر بر روی اعتماد به نفس و ظاهر چهره، باعث مشکلات دیگری نیز می‌ شوند که شامل موارد زیر می ‌شوند:

• درد در ناحیه فک
• اختلال در فرآیند غذا خوردن
• مشکلات در گفتار و تکلم
• افزایش خطر بروز بیماری ‌های دهان و دندان
• درد در نواحی سر، گوش و گردن
• مشکلات هاضمه و گوارشی
• از بین رفتن مینای دندان به دلیل سایش‌ های دندانی

جمع بندی

ناهنجاری ‌های فکی یک مجموعه از مشکلات دندانی و فکی هستند که می ‌توانند تثیرات جدی بر روی ظاهر چهره، عملکرد دهانی، و بهداشت دهان و دندان داشته باشند.

برای درمان ناهنجاری‌های فکی، روش‌های مختلفی وجود دارد از جمله ارتودنسی ثابت، ارتودنسی متحرک و جراحی فک. در موارد شدید ناهنجاری ‌های فکی، جراحی فک همراه با ارتودنسی ممکن است لازم باشد. این جراحی‌ ها به تصحیح ترتیب فک‌ ها و ساختارهای مرتبط کمک می ‌کنند.