هیچ درمانی برای سندروم پای بی قرار وجود ندارد.
سندروم پای بی قرار اختلال عصبی است که باعث ایجاد درد، کشش، سوزش، پیچش و سایر احساسات نامطلوب در پای فرد میشود. همین موارد موجب میگردد فرد مجبور شود پاهای خود را حرکت دهد.
تقریبا ۱۰ درصد از آمریکاییهایی که با این شرایط دست و پنجه نرم میکنند، مدیریت نشانههایی که میتواند خواب آنها را خراب کندو بر روی کیفیت زندگی تاثیر داشته باشد، برایشان به یک چالش بزرگ تبدیل شده است.
البته داروهای تایید شدهای برای این بیماری وجود دارد و میتواند موثر باشد اما عوارض جانبی حاصل از این داروها همچون خستگی، خشکی دهان، افزایش وزن و قدرت محدوده شدهی آنها باعث شده است که افراد به دنبال روشهای طبیعی برای درمان این اختلال باشند. عملکرد این داروها ممکن است بعد از دو یا سه سال از بین برود.
هرچقدر که پیرتر میشوید، نشانههای این اختلال نیز بدتر میشود بنابراین پیدا کردن راههای جایگزین برای مدیریت آن میتواند ایده خوبی باشد. درست اینجاست که موضوع کمی پیچیدهتر میشود.
درمانهای طبیعی بسیاری برای سندروم پای بی قرار وجود دارد ، برخی از این درمانها شامل یک داستان قدیمی در مورد همراه داشتن صابون قبل از خواب یا نوشیدن آب تونیک است. به همین خاطر مقالات بررسی شده در مجله پزشکی درمانگاه خواب، به دنبال ارزیابی درمانهای خانگی هستند تا بتوانند درمانهای موثر را از خیالات جدا کنند.
مطالعات انجام شده نشان میدهد که یک روش واحد برای همه افراد وجود ندارد. در این مقاله قصد داریم به همین موضوع بپردازیم و برخی از درمانهای طبیعی موثر برای سندروم پایبی قرار را بیان کنیم.
نشانه های سندرم پای بیقرار
سوال: از کجا بدانم سندرم پای بیقرار دارم؟
جواب: شبهایی است که کیفیت خوابتان کاملا پایین و ناراحت کننده است اما اگر غلت زدن و چرخیدن برایتان بیشتر دردناک است تا عاجزکننده، پس ممکن است جزو افرادی باشید که از بیماری “سنرم پای بیقرار” رنج میبرند( به نام بیماری ویلیس اِکبوم هم شناخته میشود).
یک علامت عمده برای این سندرم وجود دارد: میل به حرکت پاها، چه واقعا حرکتشان بدهید یا ندهید این اتفاق اغلب موقع استراحت می افتد و با حرکت تسکین می یابد و بیشتر هم عصرها یا شبها رخ میدهد تا صبحها. برای بعضی از افراد، این درد در بازوها هم میتواند باشد.
این درد با بسیاری از انواع ناراحتی درپاها یا بازوها فرق میکند چون معمولا دردهای دیگر با استراحت دادن و حرکت ندادن بهتر میشوند نه با حرکت دادنشان.
دلیل سندرم پای بیقرار چیست؟
با توجه به این علائم و رد کردن سایر دلایل بالقوه درد مانند آرتریت یا دردعضلانی ناشی از مصرف داروی استاتین، تشخیص این سندرم نسبتا راحت است. بررسی سوابق پزشکی برای رد کردن سایر علتها، مهم است و میتواند اطلاعات مهمی را آشکار کند که احتمال داشتن این سندرم را فاش میکند.
حدود ۵۰ درصد موارد، این بیماری خانوادگی است و کاری نمیتوانید درموردش بکنید چون آن را به ارث میبرید. اما میتواند به بیماریهای خاصی هم مربوط باشد، مخصوصا کمبود آهن یا نارسایی مزمن کلیه.
سندرم پای بیقرار ممکن است به کمبود ذخیره آهن در مغز مربوط باشد که موجب مکانیسم ضعیف انتقال آهن به طرف دیوارهای خونی مغز میشود. آهن، عنصری ضروری برای چگونگی عملکرد فرارسانهای عصبی، مخصوصا دوپامین، در مغز است. نه تنها کمبود آهن اغلب منجر به سندرم پای بیقرار میشود بلکه اگر مبتلا به این سندرم باشید، و فقرآهن هم داشته باشید، علائم بهطور عمومی بدتر هم میشوند.
سندرم پای بیقرار میتواند در هر مرحلهای از زندگی روی دهد، حتی در دوران کودکی. اما بیشتر در زنان در سنین مستعد حاملگی مشاهده میشود، شاید دلیلش این باشد که کمبود آهن خفیف اغلب در دوران بارداری اتفاق میافتد. مردان بالاتر از ۴۰ سال هم در معرض این سندرم هستند.
در ادامه به بررسی ۱۵ درمان احتمالی برای سندرم پای بی قرار می پردازیم:
۱. کمی آهن بخورید:
مطالعات انجام شده نشان میدهد که یک سوم از بیماران مبتلا به این اختلال را میتوان با مکملهای آهن درمان کرد. درست همانند بیمار قلبی که باید سطح کلسترول خون خود را به خوبی بداند، افراد مبتلا به این اختلال نیز باید سطح فریتین خود را بدانند.
فریتین به پروتئینی اطلاق میشود که آهن را در مغز ذخیره میکند. البته قبل از مصرف حتی مقادیر اندکی از آهن و سایر مواد معدنی همچون منیزیم، پتاسیم، کلسیم و فولات بهتر است با پزشک خود مشورت کنید زیرا مصرف خودسرانه این مواد میتواند توانایی بدن شما را برای استفاده از سایر مواد معدنی مختل کند یا اینکه باعث ایجاد سمیت در بدن گردد.
۲. رژیم غذایی خود را تغییر دهید:
امکان حساسیت مواد غذایی را در نظر بگیرید. بیشتر افراد با توقف مواد گلوتن دار نتایج بسیار عالی دریافت کردهاند. البته این بدان معنا نیست که گلوتن میتواند این اختلال را درمان کند اما ممکن است برخی از پاسخهای خودایمنی را که در بدن وجود دارد و باعث تحریک سندروم پای بی قرار درفرد میشود را درمان نماید.
درمان حساسیتهای غذایی بسیار مهم است و میتواند برروی سایر شرایط سلامتی بدن شما تاثیر گذار باشد. برخی از افرادی که دارای شرایط خاصی همچون پرفشاری، دیابت، پوکی استخوان یا اختلال تیروئیدی هستند باید به این نکته توجه داشته باشند. اگر این شرایط کنترل نشود، ممکن است نشانههای پای بی قرار را بدتر کند.
۳. حرکت کنید:
بهتر است روزانه حرکات مختلفی را انجام دهید. این حرکات میتواند بخشی از برنامه ورزشی شما باشد. ورزش کردن با ازاد کردن اندورفین، کشش عضلات، تاندونها و پشت زانوها میتواند به آرامش ذهن شما کمک کند.
در یک آزمایش ۱۲ هفتهای، شرکت کنندگان نشانههای سندروم پای بی قرار خود را با انجام جلسات ورزش و تمرینات ایروبیک سه جلسهای در هفته کمتر کردند.
انجام یوگا به خصوص میتواند نشانههای این اختلال را بهتر کند و بعد از هشت هفته خواب بهتری برای فرد به ارمغان بیاورد. بهتر است این تمرینات صبح زود انجام شود زیرا انجام ورزش در ساعتهای پایانی روز میتواند نشانههای اختلال را در برخی از افراد بدتر نماید.
۴. پریشان نباشید:
سندروم پای بی قرار در افزایش اضطراب افرادی که به این اختلال نیز مبتلا هستند بدنام شده است. نگرانیهایی همچون “کاش امشب این اتفاق نیفتد” ، “شرط میبندم امشب این اتفاق خواهد افتاد” میتواند نشانههای این اختلال را بدتر کند.
بر اساس تحقیقات انجام شده، انواع موثر تحریک ذهنی همچون پازل، خواندن کتاب، بازیهای فکری، کارهای کامپیوتری، بافندگی و مکالمات معنادار میتواند به شما کمک کند.
۵. مغز خود را آموزش دهید:
تکنیکهای کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی، میتواند برای مدیریت نشانههای سندروم پای بی قرار مفید باشد. با این رویکرد، افرادی که مبتلا به این اختلال هستند میتوانند افکار استرسزای خود را کاهش دهند و در عوض به خودشان اجازه دهند افکاری تازه به ذهنشان وارد شود.
در این نوع تکنیک به افراد آموزش داده میشود در مقابل افکارهای منفی مقابله کنند. زمانی که افکار منفی به ذهن فرد میرسد باید با خود بگوید: “میدانم که این شرایط وجود دارد و به سراغ من خواهد آمد، من آن را میپذیرم و سعی میکنم با آن مقابله کنم.”
بر اساس مطالعات انجام شده در مجله ذهن آگاهی در سال ۲۰۱۵ ، یک برنامه شش هفتهای از این تکنیک توانسته است کیفیت خواب، شدت نشانهها، کیفیت زندگی و سلامت کلی ذهن را بهبود ببخشد.
۶. داروهای خود را بررسی کنید:
برخی از داروها میتواند باعث ایجاد یا بدتر شدن نشانههای این اختلال گردد.
برخی از این داروها شامل آنتی هیستامینها، داروهای ضد افسردگی ، ضد استفراغ (ضد تهوع)، و داروهای ضد روان پریشی است. همیشه مطمئن شوید که پزشک شما در مورد تمامی داروهای مصرفی اطلاع کافی داشته باشد.هرگز مصرف یک دارو را بدون اطلاع پزشک قطع نکنید.
۷. از ماساژهای آرام استفاده کنید:
زمانی که قسمتی از بدن شما اسیب میبیند، شروع به ماساژ دادن آن میکنید، برخی از مطالعات انجام شده نشان میدهد که ماساژهای آرام میتواند نشانه این اختلال را نیز کاهش دهد. حتی مالشهای سبک و لمس کردن پا میتواند در کاهش نشانهها مفید و موثر باشد.
به همین خاطر پوشیدن جوراب ساق بلند برای فشرده سازی یک ساعت قبل از خواب نیز ممکن است علائم را تسکین دهد.
۸. از روابط عاطفی استفاده کنید:
مطالعات انجام شده نشان میدهد که درگیری در یک رابطه عاطفی و داشتن یک رابطه جنسی خوب میتواند نشانههای حاصل از این اختلال را کاهش دهد.
برخی از بیمارن گزارش کرده اند که هر فعالیت فیزیکی توانسته درد آنها را بهبود ببخشد اما افراد بسیاری بر روی فرآیند ارگاسم و تاثیر آن بر روی کاهش درد تاکید داشتهاند. هیجانات جنسی ممکن است ازادسازی دوپامین و اپی نفرین را تحریک کند.
۹. موقعیت خود را نیز در نظر بگیرید:
شواهد نشان میدهد که نحوه قرار گیری در رختخواب نیز ممکن است بر روی این اختلال تاثیر داشته باشد.
پوششهایی که شدیدا زیر تشک جمع شدهاند ممکن است نوک انگشتان پای شما را اذیت کنندو باعث تحریک این سندروم گردد. تا جایی که میتوانید رختخواب خود را شل نگه دارید و به پاهای خود اجازه دهید در یک موقعیت طبیعی استراحت کنند.
۱۰. یک نوشیدنی بخورید:
انجمنهای آنلاین سرشار از پیشنهادات مختلف در مورد نوشیدنیهای متفاوت است. مثلا برخی معتقدند نوشیدن آب تونیک میتواند تاثیر زیادی بر روی این اختلال داشته باشد.
اگرچه برخی از مطالعات نشان میدهد که این مورد نمیتواند مفید و کارساز باشد. برخی از افراد روزانه ۵۶ گرم آب تونیک مصرف میکنندو از نتایج حاصل نیز بسیار راضی هستند.
۱۱. مصرف محرکها را کنار بگذارید:
مصرف کافئین، الکل و یا نیکوتین میتواند نشانههای سندروم پای بی قرار را بدتر کند.
در مطالعهای که انجام شده است، افرادی که سیگاری نبودند و الکل کمتری مصرف میکردند، نشانههای کمتری نیز داشتند.
بنیاد سندروم پای بی قرار توصیه میکند مصرف الکل و مواد کافئین دار بعد از ساعت ۶ عصر محدود شود.
۱۲. از دستگاههای دیجیتال استفاده کنید:
دستگاهی به نام رلکسیس در بازار وجود دارد که میتواند به عنوان یک درمان غیر دارویی موثر باشد. این دستگاه دارای یک پد است که ارتعاشات بسیار اندکی را برای پا فراهم میکند.
توسعه دهندگان رلکسیس، گزارش کردهاند که این دستگاه همانند داروهای مصرفی میتواند برای درمان سندروم پای بیقرار مفید باشد اما مطالعات مستقل درصد موفقیت بالایی برای این دستگاه گزارش نکردهاند.
۱۴. یک صابون به همراه خود داشته باشید:
شاید این ایده کمی خنده دار و احمقانه به نظر برسد اما این مورد میتواند به کاهش گرفتگی عضلانی شبانه پا کمک کند. برخی از متخصصان نیز بر این باورند که صابون میتواند برای کاهش درد مفید باشد.
مطالعات انجام شده نشان میدهد که صابون حاوی روغنی است که تبخیر میشود و باعث باز شدن رگهای خونی و در نهایت کاهش نشانههای بیماری میگردد.
۱۵. درجه حرارت را تغییر دهید:
برخی از بیماران درجات مختلفی از موفقیت را با استفاده ازحمام آب گرم ، حمام سرد ، حمام جت، حمام پا ، استفاده متناوب از کمپرس سرد و گرم، اضافه کردن پراکسید هیدروژن، سولفات منیزیم ، جوش شیرین، نمک دریایی و روغنهای ضروری گزارش کردهاند.
یک حمام گرم میتواند آرامش بخش باشد و ذهن افراد را از بیماری موجود دور کند. اگر کسی معتقد است که حمام آب گرم یا سرد میتواند باعث کاهش درد در پاها شود حتما این موضوع رخ خواهد داد زیرا او میخواهد که این اتفاق بیفتد. ذهن و جسم او برای رسیدن به این موضوع مصمم است.